Page 100 - 8.SINIF ETKİNLİK KİTAP

TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ
Karayolu Ulaşım Teknolojileri
Teknoloji ve Tasarımı Öğreniyorum

Karayolu: Yerleşim merkezlerini karadan birbirine bağlayan yoldur. Trafik için, kamunun yararlan-

masına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.
1769 yılında Fransız mühendis Joseph Cugnot, kendi başı-
na hareket edebilen ilk kara taşıtını icat etti. Kara taşıtları tek-

nolojisini tümden değiştirecek olan gelişme ise , İlk seri üretimi
1908 yılında Amerikalı Henry Ford tarafından yapılan T modeli

adındaki otomobil olmuştur.

Karayolları Araçlarında Gelişen Ulaşım Teknolojiler
Sürücüsüz (Otonom) Araçlar: Otomatik kontrol sistem donanımları sayesinde insan faktörüne ihtiyaç

duymadan yolu, trafik durumunu ve çevre şartlarını algılayarak gidebilen otomobillerdir.
Hibrit Araçlar: Benzin motoru ve elektrik motorunu kullanmakta ve bu sayede çevreye zararı minimi-
ze etmek üzere tasarlanmış iki motora sahip araçlardır.

İleri Trafik ve Yolcu Yönetim Sistemi: Trafik yoğunluğu ve yolcuların ulaşım üzerindeki ihtiyaç duydu-
ğu bilgiler akıllı sistemler, telefon aracılığı ile araçlara entegre edilmiş teknolojilerdir.

Araç Kontrol Sistemleri: Araçların yolu kontrol edebildikleri, kazaları algoritmik hesaplar ile önleye-
bildiği, ulaşacağı noktaya navigasyon aracılığı ile yönlendirme yapan sistemlerdir.

Bir aracı tasarlarken tek bir "doğru" yol yoktur. Tasarımcı bilgisini kullanarak, hayal ettiği aracını

tasarlamakta özgürdür. Ancak , bir aracı tasarlarken bilmemiz gereken önemli aksamları vardır. Teknoloji
ve tasarım dersinde bir araç tasarlarken de bu aksamlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Şasi: Aracın , gövdesini oluşturan yapıdır, iskeletidir.
Akslar: Tekerlekleri destekleyen ve dönmesini sağlayan düz, sert çubuklardır.

Rulman: Şasiye aksları bağlamak ve aksın dönmesine izin veren parçadır.
Motor: Aracın hareket etmesini sağlayan parçadır.

Şaft: Motordan aldığı dönme hareketini tekerleklere iletir.
Güç: Aracın hareketini sağlayan enerjinin nasıl temin edildiği ve üretileceğini ifade eder.

Aracın hareketini sağlayan en önemli parçalardan olan şanzımanın üç türü vardır.

Motor şaftındaki bir disk Motor şaftındaki bir disk, Motor şaftı üzerindeki bir

doğrudan aks üzerindeki baş- bir kayışla aks üzerindeki bir dişli, aks üzerindeki bir dişli
ka bir diske sürtünür. diske bağlanır. ile birbirine geçer.

100