Page 539 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 539
๕. เอกสารที่ระบุถึงด่านในเมืองลับแล
๕.๑ เอกสารจดหมายเหตุรัชกาลที่ ๓ :
สารตราพระยามหาอำมาตย์ ลำดับที่ ๑ ถึง พระยาสวรรคโลก จุลศักราช ๑๒๐๗/ พ.ศ.๒๓๘๘
หมู่ จดหมายเหตุ ร.๓ จ.ศ. ๑๒๐๗
ชื่อ หนังสือพระยามหาอำมาตย์ ลำดับที่ ๑ ถึงพระยาสวรรคโลกให้ไต่สวนนายเอี่ยมกับนายอยู่
เรื่องลักช้าง
เลขที่ ๒๙๙
ประวัติ ได้มาจากกระทรวงมหาดไทย
หนังสือ พญามหาอำมาตฯ มาถึงพญาสวรรคโลก ด้วยหมื่นวิเศษเป็นบ่าวอยู่ใน ฯพณฯ กรมวัง
๔
ทำเรื่องราวยื่นยังลูกขุน ณ ศาลาว่า เดิม ณ ปีจอ สัมฤทธิศก หมื่นรักษาพลเอาชางดาวเรือง ๑ เศษหู
้
๐
๑
หางหาง สรรพ หลังเป็นก้านตอง คางสีทอง ๑๕ ของ ฯพณฯ กรมวังไปผูกไว้มีผู้ร้ายลักแลเอาช้าง
ไป หมื่นรักษาพลจึงใช้ให้หมื่นวิเศษตามช้างไปถึงเมืองลคอร (นครลำปาง) สืบได้ความอ้ายอีมีชื่อเอาช้าง
ไปแลกเปลี่ยนไว้กับอ้ายลาวมีชื่อบ่าวนายมหาวัน หมื่นวิเศษจึงบนหมื่นประชาบาลกับผู้มีชื่อเป็นเงินตรา ๑
จับได้ช้างพังบ้างกับอ้ายเรือนอายัดไว้กับเจ้าเมืองกรมการเมืองลคอร นายมหาวันอ้ายเรือนว่าช้างพังตัวนี้
ขุนดาราเสือด่านแม่นางพูนให้อ้ายเอี่ยมกับนายอยู่ขึ้นมาแลกเปลี่ยนเอาช้างพลายเลของอ้ายเรือนไป
ให้หมื่นวิเศษมาหาพญาสวรรคโลกให้พญาสวรรคโลกจับตัวขุนดาราเสือกับนายเอี่ยม นายอยู่ ช้างพลายแลไว้
ิ
็
่
พิจารณาก่อนเถด เมื่อเกี่ยวข้องถึงอ้ายเรืองจึงจะส่งตัวมาให้ชำระว่ากลาวนั้น ความทั้งนี้จะเทจจริงประการใด
ี้
ไม่แจ้ง ความโจรผู้ร้ายลักช้าง ม้า โค กระบือ เป็นเสยนหนามแผ่นดิน ตัวขุนดารากับเอี่ยม นายอยู่ ผู้ร้ายลักช้าง
กับช้างพลายเล ซึ่งแลกเปลี่ยนมาจากเมืองลคอรก็อยู่ ณ เมืองสวรรคโลกแล้วพอจะสืบสวนเอาความจริงได ้
บัดนี้ให้หมื่นสนั่นถือตราขึ้นมาให้พญาสวรรคโลก กรมการเอาตัวขุนดารา นายเอี่ยม นายตัด นายอยู่ มาไล่เรียง
สืบสวนเอาผู้ร้าย
พวกเพื่อนผู้ร้ายลักช้างแลช้างกลางให้จงได้ตามกฎหมาย ถ้าขุนดารา นายเอี่ยม นายตัด ให้การซัก
ทอดถึงผู้ใด ก็ให้พญาสวรรคโลกกรมการแต่งกรมการไปสืบจับเอาตัวมาว่ากล่าวให้เป็นสัจเป็นธรรมให้เอา
ผู้ร้ายจงได้ ถ้าพญาสวรรคโลกกรมการชำระได้ความประการใดให้บอกลงไปให้แจ้งด้วย หนังสือมา ณ วัน ๗
๓
๗ ๗ ปีมะเส็งสัปตศก
ฯ
(จดหมายเหตุ ร.๓, จ.ศ. ๑๒๐๗)
๕.๒ ประชุมพงศาวดารฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม ๑๑
ฯ
ครั้น ณ วัน ๖ ๒ ค่ำ เพลาเช้าออกจากหว่างเขาปางอ้อข้ามเขาพรึง กลางเขามีศาลเจ้า
๑๓
แดนเมืองลับแล แดนเมืองแพร่ต่อกัน ลงจากเขาพรึงไปประทับบ้านด่านเมืองแพร่ แรมคืน ๑
(จดหมายเหตุการณเดินทัพไปเชียงตุง, ๒๓๙๕)
์
การศึกษาเปรียบเทียบสมมุติฐานเมืองซาก (ทราก) ฯ
หน้า ๕๓
