Page 49 - STAV broj 353

svijeta, diplomatski bojkot, ali takmičenja
će se ipak održavati normalno.
Što se tiče Bosne i Hercegovine, u
tekstu koji potpisuje guverner Centralne
banke Bosne i Hercegovine Senad Softić
navodi se da projekcije ekonomskog rasta
za ovu 2021. godinu iznose 5,8 posto, a za
2022. godinu predviđa se rast od 3,9 posto.

ŠTA JE TO “NEARSHORING”?
Softić navodi da nam je kriza izazvana
pandemijom dala priliku za reforme koje
trebaju imati dugoročne pozitivne poslje-
dice na ekonomski rast. A budućnost je,
piše on, u ubrzanoj digitalizaciji finansija
i primjeni novih tehnologija. Popularnost
kriptovaluta i njihov ogroman broj, razvoj
decentraliziranih finansija, gdje se omogu-
ćava kreditiranje bez banke posrednika,
pojava virtualnih banaka, neobanaka, novi
načini plaćanja, samo su neke od promje-
na u finansijskom sektoru kojima svjedo-
čimo. Zadatak Centralne banke jeste da se
uključi u nove trendove i nastoji ih pratiti.
tablete, poboljšani tretmani antitijela i više to je nezamislivo. Zanimljiv eksperiment Član Uprave BBI banke Nedžad Gušić
vakcina. Virus više neće biti tako opasan solarnog inženjeringa očekuje nas tokom za The Economist je napisao kako postoje
za vakcinisane ljude. 2022. godine. Naime, istraživači s Harvar- nove ekonomske perspektive kojima bi-
Ali nova glavobolja diljem svijeta jeste da će na visokoj nadmorskoj visini prosuti smo se trebali pozabaviti. U tom kontek-
inflacija. Prekidi u lancu snabdijevanja i prašinu iz balona kako bi prigušili sunče- stu, pisao je o “nearshoringu”.
brojne vladine subvencije potakle su in- vu svjetlost. Može li se ovom tehnikom “Za razliku od offshoringa, gdje se pro-
flaciju. Iako su se centralne banke tješile kupiti malo vremena za planetu? izvodnja alocira najčešće na udaljene lo-
da je to kratkoročno, čini se da ipak nije. Nevolje s putovanjima nastavit će se i kacije, proces poznat kao nearshoring jeste
Cijene divljaju i dalje. u narednoj godini zbog propisa vezanih za pristup poslovanju kada kompanije odluče
Budućnost rada je – hibridna. Mno- borbu protiv pandemije. U međuvreme- da alociraju cjelokupnu ili dio proizvod-
go više radnika će, barem određeni broj nu, procjenjuje se da je zauvijek nestalo nje u drugu državu koja je relativno blizu
dana u sedmici, raditi od kuće. Istraži- pedeset posto poslovnih putovanja, što je područja same kompanije koja je naruči-
vanja pokazuju da su žene te koje manje dobro za planetu, ali za turizam ubitačno. lac takve usluge”, piše Gušić.
žele povratak u kancelarije. Ipak, brojni Tokom naredne godine očekuje se da Činjenica je da su poremećaji u lancu
su detalji koje treba riješiti u tom pogledu. će ljudi početi ići u svemir više kao gra- snabdijevanja i rast cijena energije otežali
đani, a manje kao vladini službenici ili i usporili put proizvoda do kupca. To opet
OBUZDAVANJE TEHNOLOŠKIH DIVOVA istraživači. Konkurencija se u svemirskom nameće potrebu traženja novih rješenja, koja
Godina 2022. trebala bi biti godina turizmu zaoštrava. bi u budućnosti smanjila takve rizike. Zato
u kojoj će regulatori u Evropi i Americi I na kraju sport. Onaj politički. Iako evropske kompanije sada žele proizvodnju
uspjeti obuzdati tehnološke divove, uvesti bi sport trebao da spaja ljude, čini se da preseliti s dalekog Istoka u bliže destinacije.
kvalitetnu regulaciju. Kina je već odma- će dva sportska događaja u narednoj go- “Imajući u vidu potencijale Bosne i
kla u tome, a cilj kineskog predsjednika dini – Zimske olimpijske igre u Kini i Hercegovine kao atraktivne nearshoring de-
Xija Jinpinga jeste da kineske tehnološke Svjetsko nogometno prvenstvo u Kata- stinacije za kompanije iz Evropske unije,
kompanije razvijaju “duboku tehnologiju”, ru – privući brojne kritike, polarizaciju BBI banka, zajedno s domaćim privredni-
koja će njihovoj zemlji dati geostratešku cima, prepoznaje nearshoring kao pristup
prednost, a ne “neozbiljnu”, tehnologiju koji u narednih pet godina može pozitivno
igara ili šopinga. promijeniti ekonomsku situaciju u Bosni
Kriptovalute se već “pripitomljava- i Hercegovini”, kaže Gušić.
ju”, a regulatori postavljaju nova pravila. No, nisu samo ekonomski interesi po-
Također, centralne banke planiraju uvo- kretač nearshoringa. Naime, Evropska unija
diti i vlastite digitalne valute. Bit će ovo Specijalna publikacija u situaciji je da bira oslanjanje na Sjedinje-
godina borbe između crypto-block-chain ne Američke Države, koje su se pokazala
gomile, tradicionalnih tehnoloških fir- “The Economista” “Svijet kao prevrtljiv partner, ili Kinu, autokrat-
mi i centralnih banaka. U pitanju je za- u 2022.” prvi put dostupna sku državu, ali ekonomski moćnu. Pošto
uzimanje najbolje pozicije za svijet digi- nijedna od dvije opcije ne može zadovoljiti
talnih finansija. je i na bosanskom jeziku, ukuse svih članica Evropske unije, sada se
Klimatska kriza sve se više zaoštrava, sve češće govori o novom pravcu evropskog
ali proces dekarbonizacije planete zapeo je odnosno s odjeljkom vanjskopolitičkog kursa – strateškoj auto-
u geopolitičkom rivalstvu Kine i Zapada. posvećenim Bosni i nomiji, samodovoljnosti Evropske unije.
Problem klime nemoguće je riješiti bez sa- U svakom slučaju, čeka nas zanimljiva
radnje svih uključenih, a u ovom trenutku Hercegovini. i uzbudljiva godina. n

STAV 10/12/2021 49