Page 6 - STAV 83 06.10.2016

TETRIS

U EU odsElilo 20 miliona ljUdi

U proteklih 25 godina iz zemalja biv-
šeg Istočnog bloka, uključujući i zemlje
bivše Jugoslavije, iselilo se 20 miliona
ljudi, što je 5,5 posto populacije ove
regije. Od početka 90-ih godina pa do
2012. godine Jugoistočna Evropa, uk-
ljučujući BiH, imala je najintenzivniji
odljev stanovništva, oko 16 posto popu-
lacije regije emigriralo je. Tokom ovih
25 godina odljev stanovništva bio je
konstantan, na godišnjem nivou kre-
tao se od 0,5 do jedan posto, da bi od
2004. godine uslijedio novi val iselja-
vanja zbog prijema novih članica ne-
kadašnjih komunističkih zemalja u
Evropsku uniju. Emigracija je značaj-
no usporila demografski rast zemalja
iz kojih stanovnici odlaze, a u nekim
je zemljama čak i pogoršala negativan
prirodni priraštaj.
“Između 1990. i 2012. godine u regiji
Jugoistočne Evrope smanjen je zbog
emigracija prirodni priraštaj za 8 pro-
centnih poena. Rezultat je stagnacija
ili negativan priraštaj. Zapadnoevrop- migrantima u zemljama u koje emigri- iz kojih potječu emigranti. Odla-
ske zemlje bile su glavna destinaci- raju. Emigranti su, generalno, mlađa zak radne snage znači odliv mozgova,
ja emigranata. Svaki 8. stanovnik, od populacija. U 2010. godini tri četvrtine utječe na produktivnost, a doznake
10, emigrirao je u Zapadnu Evropu, a bili su radno sposobni (15 do 64 godine). mogu reducirati ponudu na tržištu
najviše u Njemačku, Italiju i Španiju. Nivo obrazovanja emigranata veći je od rada i učiniti ljude manje poduzet-
Izvan Evrope, SAD su bile najznačaj- prosjeka u njihovim zemljama. Što se nim. Istovremeno, nije iznenađujuće
nija destinacija, jedan od 10 emigra- tiče BiH, od 1990. do 2000. godine emi- da emigracije utječu na potencijal za
nata završio je u SAD-u”, navodi se u gracija je bila u stalnom porastu, a tada rast. U pojedinim su zemljama mi-
istraživanju Međunarodnog monetar- su prednjačili manje obrazovani ljudi, gracije odnijele 0,6 do 0,9 posto go-
nog fonda (MMF) Migracija i ekonom- od 2000. godine došlo je do usporava- dišnjeg ekonomskog rasta od 1999.
ski utjecaj na Istočnu Evropu, koji je ne- nja emigracije, čak smo do 2005. imali do 2014. godine. S druge strane, do-
davno u Sarajevu predstavio šef misije pad, a onda je uslijedio rast emigraci- znake mogu promovirati investicije,
MMF-a za BiH Nadeem Ilahi. je visoko obrazovanih kadrova, dok su a u nekim slučajevima poduprijeti
I dok su doprinosili bogatstvu zemalja srednje i neobrazovani kadrovi nastavili domaću potrošnju, a također mogu
koje su ih primile i u cjelini bogatstvu stagnirati u pogledu emigracije. imati značajnu ulogu u podršci ak-
EU, njihov odlazak doveo je do uspo- Emigracija dobro obrazovanih kadrova tivnostima privatnog sektora ili pri-
ravanja rasta i procesa približavanja povezana je sa slabostima koje ispolja- vatnim investicijama.
zemalja njihova porijekla životnom vaju domaće vlade – kontrola korupci- Emigracije umanjuju konkurentnost
standardu naprednog dijela Europe. je, vladavina zakona i efikasnost javne na više načina. Odlazak radne snage
Nivo prihoda, kvaliteta institucija i uprave prisutni su u svim zemljama pogoršava plate i smanjuje produk-
mogućnost zaposlenja jesu ključne Jugoistočne Evrope, koja je od 2000. tivnost te smanjuje ponudu na tržištu
determinante emigracija. Zemlje koje godine do danas suočena s odlaskom radne snage. Kada su ovi utjecaji jaki,
imaju niži nivou prihoda suočene su s najobrazovanijih kadrova. onda se smanjuje i GDP. Analiza po-
većim migracijama u posljednjih 25 go- S druge strane, odlazak radne snage i kazuje da bi produktivnost u ovim ze-
dina. S druge strane, zapadnoevropske dolazak doznaka iz inostranstva, novca mljama bila za 6 procentnih poena veća
zemlje s većim dohotkom atraktivni- koji emigranti šalju rodbini u domovi- da nije bilo migracija od 1995. do 2012.
je su za migrante. Ekonomski uvjeti i nu, značajni su za mnoge zemlje. Reci- godine, kumulativni GDP ovih zemalja
nezaposlenost opredjeljuju obrazova- mo, doznake su u 2012. godini činile 25 bio bi veći za sedam procentnih poena
ne i neobrazovane za emigraciju, ali posto bruto domaćeg proizvoda (GDP) 2012. godine, a za pet procentnih poe-
isto tako, i strukturalni faktori imaju Moldavije, dok su doznake BiH, Koso- na bila bi smanjena razliku u dohotku
jak utjecaj. Tako je kvaliteta institucija va i Crne Gore činile osam posto GDP-a. stanovnika Istočne Evrope u odnosu
važna za obrazovane migrante, dok su Emigracije mogu imati efekta na trži- na 28 članica Evropske unije do 2014.
socijalni benefiti bitni neobrazovanim šte rada i finansijske prihode zemalja godine. /J.S./

6 6/10/2016 STAV