Page 9 - STAV broj 208

saveze po osnovu ambicija da mijenja- Na političkoj sceni Balkana uobičajeno je izjednačavanje
ju granice svojih država. Dakle, iako se odgovornosti za razne negativne posljedice očitih opstrukcija
međusobno sukobljavaju i odvojeno i
zajednički djeluju radi kompromisne reformama na putu BiH za članstvo u EU. Glavninu tih
promjene granica, na štetu teritorijal- opstrukcija čine političke snage u BiH koje služe kao oslonac
nog integriteta trećih zemalja. Ako bi to velikosrpskoj politici iz Beograda, ili velikohrvatskoj politici iz
postigle, ubrzo zatim prekinuli bi svoje Zagreba. Te politike smatraju da granice Srbije, odnosno da
zakamuflirane saveze i krenuli u još že-
šće međusobne sukobe jer ni te granice granice Hrvatske nisu konačne s očitim ambicijama njihovog
ne bi smatrali konačnim. uvećavanja na štetu teritorijalnog integriteta i suvereniteta BiH
Imajući upravo to u vidu, često se po-
stavlja zanimljivo pitanje: Da li je moguće
da Srbija, Hrvatska i Albanija na miran političkog usmjerenja, oni nemaju po- velika odgovornost EU za negativno sta-
način postignu ciljeve promjene grani- tencijal savladavanja svog straha od rata, nje u BiH u pogledu opstrukcija, zastoja i
ca? Neki smatraju da to mogu postići bez kao što to u potencijalu svoje hrabrosti i blokada reformama, što nikako ne znači
klasičnog rata, neki da to nije moguće, a krajnje nužde za opstanak imaju praved- da dio odgovornosti ne snose i političke
patrioti Bosne i Hercegovine smatraju da no usmjereni narodi i države. Taj strah snage koje se pejorativno nominiraju da
na štetu teritorijalnog integriteta njiho- od rata u narodu koga predstavljaju vođe su “probosanske”.
ve domovine niko ni s ratom ni bez rata s ambicijama da mijenjaju granice spo-
ne može uvećati teritoriju svoje države. jen je sa strahom u narodu da se javno ODGOVORNOST EU
eksponira protiv svojih ratnohuškačkih Zemlja članica EU (Hrvatska) i ze-
STRAH OD RATA I OPSTRUKCIJE vođa i političkih opcija koje djeluju s ci- mlja “napredni” kandidat za članstvo u
ZAGREBA I BEOGRADA ljem promjene granica. Dakle, kod njih EU (Srbija) subverzivno su agresivne
Strah od rata prisutan je u nacional- postoji strah i od rata i od posljedica u prema BiH, koja je na začelju pristupnog
nim sredinama, odnosno državama koje slučaju da se suprotstave svojim ratno- puta do članstva u EU. Ustvari, Bosna
se opravdano osjećaju ugroženim, ali i huškačkim liderima. U pozadini tih stra- i Hercegovina, dok teži postati članica
sposobnim da svojom pravednom patri- hova nalazi se potencijalno moguće po- EU, mora se braniti upravo od subver-
otskom hrabrošću u krajnjoj nuždi, bez zitivno ponašanje naroda protiv rata, u zivne agresivnosti svog susjeda člana EU
alternative za opstanak, savladaju taj strah. korist mira, što treba smatrati da je važan (Hrvatske) i od subverzivne agresivno-
Međutim, strah od rata postoji i u potencijalni “resurs” u funkciji mira koji sti svog susjeda “naprednog” kandidata
nacionalnim sredinama u kojima domi- se može ispoljiti ako se narod oslobodi za člana EU (Srbije). U tom kontekstu,
nantan utjecaj i vlast imaju politike koje straha pružanja otpora ratnohuškačkoj jasno se uočava činjenica da brži napre-
teže promjenama granica na zapadnom praksi svojih lidera i političkih opcija. dak prema članstvu u EU imaju zemlje
Balkanu, gdje nema ni krajnje nužde ni Na političkoj sceni Balkana uobiča- koje ugrožavaju svog susjeda (BiH), nego
rizika za opstanak, a u korist mira po- jeno je izjednačavanje odgovornosti za BiH, koja je u nužnoj odbrani od opasne
stoji alternativa odustajanjem od politi- razne negativne posljedice očitih opstruk- agresivnosti svojih susjeda – jednog u
ke promjene granica. Zbog nepravednog cija reformama na putu BiH za članstvo statusu člana EU (Hrvatska) i jednog u
u EU. Glavninu tih opstrukcija čine poli- statusu “naprednog” kandidata za član-
tičke snage u BiH koje služe kao oslonac stvo u EU (Srbija).
velikosrpskoj politici iz Beograda, ili ve- U vezi s tim, zanimljiva je činjeni-
likohrvatskoj politici iz Zagreba. Te poli- ca što je sredinom aprila 2018. godine
tike smatraju da granice Srbije, odnosno predsjednik EK Jean-Claude Juncker, na
da granice Hrvatske nisu konačne s očitim zasjedanju Evropskog parlamenta, uka-
ambicijama njihovog uvećavanja na štetu zao na rizike za mir i sigurnost u regiji
teritorijalnog integriteta i suvereniteta zapadnog Balkana ako EU ne poduzme
BiH. adekvatne mjere u evropskom integra-
Oslonci takvih politika u BiH dik- cijskom procesu tih zemalja: “Ako se ne
tirano iz Beograda i Zagreba djeluju na otvorimo prema zemljama u toj iznimno
održanju “statusa quo” u BiH. Takvo kompliciranoj i tragičnoj regiji, ako im
stanje održava se čuvanjem anomalija i ne pružimo evropsku perspektivu, imat
nedostataka dejtonskog Ustava BiH, što ćemo ponovo rat u tom području kakav
je ustvari otpor reformama. Ako djeluju smo imali devedesetih.” Na istoj sjednici
na izlasku iz “statusa quo”, onda to čine Evropskog parlamenta, francuski pred-
u pravcu proizvodnje još goreg stanja i još sjednik Macron je rekao: “Ne želim po-
slabije efikasnosti državnih institucija, novo rat na Balkanu i stoga se moramo
radi postizanja konačnog destruktivnog otvoriti prema tim zemljama. (...) Treba
cilja nestanka BiH i priključenja njenih uskladiti zapadni Balkan s Evropom.”
teritorija susjednoj Srbiji i susjednoj Hr- U drugoj prilici, krajem jula 2018. godi-
vatskoj. Niko drugi, osim režimi u Beo- ne, njemački ministar vanjskih poslova
gradu i Zagrebu, ne može otkloniti op- Heiko Maas izjavio je da je proširenje na
strukcije, blokade i zastoje u reformama zapadni Balkan u strateškom interesu
na putu BiH prema članstvu u EU. Dakle, EU, jer će u protivnom tu regiju preuze-
blokade reformskog puta BiH čine člani- ti Kina i Rusija.
ca EU Hrvatska i “napredni” kandidat za Dakle, EU je zabrinuta za sigurnost
članstvo u EU Srbija. Proizlazi da postoji na Balkanu, ali ista ta EU ne daje odgovor

STAV 28/2/2019 9