Page 28 - STAV broj 234
P. 28

POLITIKA



            Nažalost, ove ne baš optimistične vi-  Logično je da će potrošač radije birati domaći
          jesti iz Njemačke nisu dobre ni za nas u   proizvod nego onaj uvozni ako bira između dvaju
          Bosni i Hercegovini. Ekonomsko uspo-
          ravanje, koje pogađa Njemačku, odražava   podjednako kvalitetnih proizvoda po približno istoj
          se na smanjenje bosanskohercegovačkog   cijeni. To se zove ekonomski patriotizam. No, kod nas
          izvoza još od februara ove godine.
            Podaci Agencije za statistiku BiH go-  je percepcija domaćeg proizvoda iskrivljena. Veliki
          vore da je bosanskohercegovački izvoz u   dio potrošača određene brendove iz bivše Jugoslavije,
          Njemačku od januara do jula 2019. godi-  koji se danas proizvode u Srbiji, Hrvatskoj ili Sloveniji,
          ne iznosio 1,0 milijardu KM i manji je
          za jedan i po posto u odnosu na isti pe-  smatraju domaćim proizvodima
          riod prošle godine. Istovremeno, uvoz iz
          Njemačke porastao je za 6,2 posto na 1,4   KOME PRODAJEMO            a uvoz iz Njemačke 1,8 milijardi. Podsje-
          milijarde KM.                     NAŠE PROIZVODE                     timo, u jednom trenutku tokom prošle
            Najveći bosanskohercegovački izvozni   Dakle, privredna aktivnost u Bosni   godine Bosna i Hercegovina imala je su-
          proizvod u Njemačku, prema podacima   i Hercegovini zavisi od privredne aktiv-  ficit i s Njemačkom, ali i deficit od 100
          Vanjskotrgovinske komore BiH, jeste na-  nosti i potražnje na našim izvoznim trži-  miliona s takvom velesilom ogroman je
          mještaj, kojeg je od januara do jula 2019.   štima, ali i trgovinski partneri s kojima   uspjeh naše ekonomije.
          godine izvezeno u vrijednosti od 188,8   ostvarujemo značajnu saradnju govore   Bosna i Hercegovina ostvarila je proš-
          miliona KM, slijedi kategorija “nuklear-  ponešto o nama, o konkurentnosti naših   le godine izvoz u Veliku Britaniju u vri-
          ni reaktori, kotlovi, mašine” sa 121,5 mi-  proizvoda, kupovnoj moći itd.  jednosti od 93 miliona maraka, a uvoz
          liona KM, potom proizvodi od gvožđa i   Ako se već treba porediti, onda je   je iznosio 84 miliona, što znači da smo
          čelika 85 miliona KM, odjeća i pribor za   najbolje porediti se s najboljima. Pre-  u suficitu u toj trgovinskoj razmjeni. Za
          odjeću 84,8 miliona KM itd. U uvozu iz   ma zvaničnim podacima, deset najvećih   razliku od Velike Britanije, obim trgo-
          Njemačke dominiraju vozila s ukupnom   ekonomija svijeta jesu SAD, Kina, Japan,   vine s Francuskom nešto je veći, a i tu
          vrijednošću od 202,2 miliona KM.   Njemačka, Velika Britanija, Francuska,   Bosna i Hercegovina ostvaruje suficit.
            Ako ostane na ovom blagom uspora-  Indija, Italija, Brazil i Kanada. Bosna i   Izvoz u Francusku prošle godine izno-
          vanju u Njemačkoj, ni mi nećemo ima-  Hercegovina trgovinski deficit ima sa   sio je 234 miliona maraka, dok je uvoz
          ti većih problema. No, nisu isključene   svim zemljama koje su među deset naj-  bio 167 miliona.
          i nove nestabilnosti najesen, što bi mo-  većih a da su izvan evropskog kontinen-  Što se tiče Italije, koja je uz Njemačku
          glo ozbiljnije uzdrmati najveće evropske   ta. Logičan zaključak jeste da troškovi   jedan od naših najznačajnijih trgovinskih
          privrede jer postoji velika vjerovatnoća   transporta poskupljuju proizvod, koji   partnera, imali smo deficit od približno
          da će Velika Britanija napustiti Evrop-  onda više nije konkurentan na tim trži-  400 miliona maraka. Izvoz je iznosio 1,3
          sku uniju u oktobru bez dogovora, a ni   štima, a, opet, mala smo mi ekonomija   milijarde maraka, a uvoz 1,7 milijardi.
          trgovinski ratovi između SAD-a i Kine,   da možemo osigurati količine toliko ve-  Iz ovih podataka možemo razumje-
          napetosti između SAD-a i EU u pogledu   like da bi ih bilo isplativo transportirati   ti da je bosanskohercegovačka privreda
          trgovinskog sporazuma nama nikako ne   na druge kontinente.          sposobna po konkurentnim cijenama
          idu naruku.                          S evropskim ekonomijama slika je   raditi visokokvalitetne proizvode traže-
            Privreda Bosne i Hercegovine čvrsto   drugačija. Od četiri evropske ekonomije   ne na tržištima razvijenih zemalja. Isto-
          je vezana za najveće ekonomije Evrope,   koje su među deset najvećih na svijetu,   vremeno, naša privreda tradicionalno
          prije svih za Njemačku, i sve što se tamo   Bosna i Hercegovina s dvije ima trgovin-  se nadopunjuje s Njemačkom u smislu
          dešava kod nas se osjeti možda čak i snaž-  ski suficit, a s druge dvije ne tako stra-  proizvodnje dijelova za proizvode koji
          nije nego u Njemačkoj. S druge strane,   šan deficit ako se uzme u obzir ukupan   se kasnije sklapaju u Njemačkoj, Italiji,
          Bosna i Hercegovina toliko je mala eko-  iznos trgovine. Naime, s 4. ekonomijom   Francuskoj... Opći je zaključak da bo-
          nomija da nema nikakav utjecaj na zbi-  svijeta, s Njemačkom, Bosna i Hercego-  sanskohercegovačka privreda odlično
          vanja u Evropi i svijetu, pa može samo   vina 2018. godine imala je deficit od 100   sarađuje s najvećim privredama Evrope,
          čekati da tmurni oblaci prođu i da “olu-  miliona maraka. U tom periodu izvoz u   međutim, problem nastaje kada je riječ o
          ja” ode sa što manje štete.       Njemačku iznosio je 1,7 milijardi maraka,   privredama koje su u Evropi rangirane od
                                                                               4. do 20. mjesta. S izuzetkom Švedske i
                                                                               Austrije, Bosna i Hercegovina s četrnaest
          Prema zvaničnim podacima, deset najvećih ekonomija                   zemalja ima negativan skor u trgovinskoj
          svijeta jesu SAD, Kina, Japan, Njemačka, Velika                      razmjeni. Što se tiče Austrije, u ovu ze-
          Britanija, Francuska, Indija, Italija, Brazil i Kanada.              mlju izvezli smo proizvode u vrijednosti
                                                                               od 1,03 milijarde maraka, a uvoz je bio
          Bosna i Hercegovina trgovinski deficit ima sa svim                   998 miliona, dok je vrijednost izvezene
          zemljama koje su među deset najvećih, a da su izvan                  robe u Švedsku iznosila 100 miliona, a
                                                                               uvezene 81 milion maraka.
          evropskog kontinenta. Logičan zaključak jeste da                        U većini slučajeva prepreka za znat-
          troškovi transporta poskupljuju proizvod, koji onda više             niju izvoznu ekspanziju ista je kao i s
          nije konkurentan na tim tržištima, a, opet, mala smo mi              vanevropskim zemljama, što je udalje-
                                                                               nost veća, naš je izvoz manji. Bez obzira
          ekonomija da možemo osigurati količine toliko velike                 na veličinu tržišta i kupovnu moć, tu je,
          da bi ih bilo isplativo transportirati na druge kontinente           opet, Švedska izuzetak. Primjera radi,
                                                                               Rusija je 5. ekonomija Evrope, veliko
                                                                               tržište, ali izvoz je prošle godine iznosio



         28  29/8/2019 STAV
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33