Page 9 - STAV broj 424

institucije “bolje sto godina pregovarati bismo se koristili metaforom štapa i mr-
nego jedan dan ratovati”, “antifašizma”, kve, štap bi bile SNSD u Bosni i Herce-
“otvarajte fabrike, ne džamije”, “gledaj od govini i DF u Crnoj Gori, a mrkva NS i
čega živiš”, učinili su sve što su mogli da NiP, odnosno GP URA i Evropa sad. Srbi
devalviraju institucije kulture sjećanja i igraju na dva flora – na jednom nastav-
kulture pamćenja i kod jednog i kod dru- ljaju njima imanentnu strategiju, nasilje
gog naroda. Tako se sjećanje na Genocid, i zastrašivanje, a s druge novu “okrenu-
ratna stradanja Bošnjaka, njihove heroje tu budućnosti” i “regionalnoj saradnji”.
odbrambeno-oslobodilačkog rata tumači
kao “podizanje nacionalnih tenzija”. Slič- korisni iDioti iz našiH sokaka
no je i u crnogorskom slučaju. Slikovitosti Bošnjacima i Crnogorcima, cijelo sto-
radi, u novembru 2022. godine Balkanska ljeće mentalno i emocionalno prenapre-
istraživačka mreža BIRN provela je istra- gnutima u teškim borbama za očuvanje
živanje “Krajnje desničarski ekstremizam identiteta, nije bilo teško podmetnuti
na Balkanu: Grupe, trendovi i politička priču koja obećava “mir i ekonomski na-
podrška”, u kojem su kao krajnje ekstre- predak”, kroz projekt “Otvoreni Balkan”,
mne organizacije targetirane neformalna čiji veći dio zauzima “srpski svijet”. Zato
grupa “Komite i patriote Crne Gore” i fe- su političke partije, koje su deklarativno
ministička grupa “Bogougodnice”. Ove za prozapadnu Bosnu i Hercegovinu i
dvije “organizacije” okupljaju aktiviste Crnu Goru, a praktično Srbima daju te
koje promiču doslovno univerzalne vri- države, i dobile dovoljno glasova da ili
jednosti, ali suprotstavljene velikosrpskoj formiraju vlast ili budu neizbježne u nje-
politici. Stavljene su i isti saf s deklarira- nom formiranju.
nim srpskim šovinistima iz, primjera radi, Kako političke partije suverenistič-
organizacije Zavjetnici Tvrdoš Nikšić i ke orijentacije nisu bez kapaciteta, vodi
Pravoslavno bratstvo Stupovi. se rovovska borba u Bosni i Hercegovi-
Ovo istraživanje BIRN-a u Crnoj Gori ni za vlast u većem bh. entitetu, koja je Očigledno je da Naša stranka ne pravi razliku između
jedan je u nizu znakova za uzbunu da se ekonomski “zlatna koka” cijele države, zločina koji su napravili pojedinci (Trusina) i zločina
iza brda valja megaprojekt pacifiziranja kao i za političke duše njenih građana. koji su izvršeni sistemski (Ahmići), čime se šalje
žrtve i njenog eutaniziranja za činjenice, U Crnoj Gori je ta bitka poodavno izgu- eksplicitna poruka da će ova stranka neumorno raditi
na reviziji činjenica iz vremena Agresije s jednim
kako bi se s dželatom (jer ima više real- bljena, Crnogorci su sada u poziciji da se ciljem – poistovjetiti žrtvu i agresora.
ne moći) mogao napraviti deal za “miran bore za više od jedne trećine poslanika u
Balkan”. Cilj je omogućiti srpsko-hrvat- novom sazivu Skupštine Crne Gore kako O rješavanju uzroka koji dovode do
sko-albansku vladavinu Bosnom i Her- bi se izbjeglo da Srbi preko svojih stra- takvih pojava neće ni pomišljati, jer im
cegovinom i Crnom Gorom, kao nezavi- naka dobiju mogućnost izmjene Ustava to nije interes, a nemaju ni kapacitet da
snim državama u kojima će bošnjačka i te države, što bi doslovno bio kraj euro- ih razumiju.
crnogorska kultura biti potpuno margi- atlantske Crne Gore. Neka niko ne sum- Razbijene glave bosanskih sportista u
nalizirane, a u krajnjoj liniji asimilirane nja da će se, najprije, izmijeniti zvanični Crnoj Gori za sada nisu dovoljne Zapa-
u srpsku i hrvatsku. Zauzvrat, neće biti simboli crnogorske države, iz institucija du da prizna da je krenuo krivim tokom,
oružanih sukoba, trgovina će cvjetati. Ne- sistema biti protjerano i ono malo zao- protiv samoga sebe. Kao što mu nije bio
ophodno je, dakle, utišati glasove koji ne stalih Crnogoraca u njima, a u dogledno dovoljan ni Genocid da shvati da pro-
dozvoljavaju zatiranje dvije milenijske vrijeme i pokrenut postupak izlaska Crne blemi na Zapadnom Balkanu nisu naci-
kulture, samo zato što su malobrojnije Gore iz NATO-saveza. onalizam i korupcija, nego (veliko)srpski
od spomenute tri. U taj projekt uključe- Ipak, (veliko)srpska strategija, ma ko- nacionalni ciljevi. Kako smo i više puta
ni su i mediji i nevladine organizacije, liko se trudila prikazati konstruktivnom rekli, naše nije da zbog toga odustajemo
poput BIRN-a. i miroljubivom, progresivnom, okrenu- od zapadnih vrijednosti. Naš zadatak je
Ali ništa od projekta ne bi se moglo tom integracijama i ekonomskoj sarad- ne pristajati na takve politike Zapada i ja-
ostvariti ako ne dobije i svoje političke nji, ne može mimo svoje suštine. Napad čati vlastite potencijale, u ovom trenutku
obrise. Zato su formirane političke parti- na bosanskohercegovačke sportiste u prije svega političke. Regresija na putu
je Naša stranka i Narod i Pravda u Bosni Baru, šalje nam jasan znak šta, zapravo, ka Zapadu u Bosni i Hercegovini i Crnoj
i Hercegovini, Građanski pokret URA, Bošnjake i Crnogorce čeka u “smirenom Gori uzrokovana je isključivo ozbiljnim
Demokratska Crna Gora i Evropa sad u zapadnom Balkanu”. Pojedinci i grupe, političkim i ideološkim podjelama među
Crnoj Gori. Riječ je o političkim organi- fanatično predane svetosavskoj agendi, Bošnjacima i Crnogorcima, zbog koje je
zacijama koje u svojim političkim progra- slabljenjem bosanskohercegovačkih i Zapad i pristao na podršku politički ne-
mima nisu ostavili mjesto za nacionalne crnogorskih suverenističkih političkih podijeljenim Srbima, Hrvatima i Alban-
interese Bošnjaka, odnosno Crnogoraca. partija dobijaju dodatnu snagu, samo- cima, preciznije rečeno njihovim veliko-
Njihov je cilj napraviti “kompromis”, doći uvjerenje, samopouzdanje. Idejno-teorij- nacionalnim agendama.
do “najmanjeg zajedničkog sadržioca” o sko zaleđe imaju u politikama SNSD-a, Teški dani su pred Bošnjacima i Cr-
dešavanjima devedesetih godina, ne do odnosno DF-a, duhovnu snagu crpe iz nogorcima. Bez obzira na politiku dijela
istinskog dijaloga među kulturama i do djelovanja Srpske pravoslavne crkve, a međunarodne zajednice, bez obzira na po-
prihvatanja činjenica i etabliranja sudskih praktičnu zaštitu od vladavine prava do- litike njihovih susjeda, moraju sami naći
presuda o Genocidu i Agresiji u diskursu bijaju od NS-a, NiP-a, odnosno GP URA, rješenje za probleme, jer rješenje uvijek
zapadnog Balkana. Evrope sad, čiji kadrovi ulaze u institucije postoji. U ovom trenutku, ono je političko
Spomenute političke partije ništa su sistema koje nasilnike poput onih iz Bara jedinstvo unutar vlastitih redova, a onda
drugo do alati (veliko)srpske politike. Ako zasigurno neće adekvatno sankcionirati. savez među njima. n

STAV 21/4/2023 9