Page 13 - STAV broj 379

reakcije iz Amerike: Zašto ne predložite
promjenu naziva Vilsonovog šetališta?

ŠTA DRAŽA RADI PO AMERICI
U SAD-u postoji ogroman mramorni
spomenik posvećen Draži Mihailoviću,
kojeg ne održava samo tamošnja srpska
dijaspora nego se i danas od američke
javnosti slavi Mihailović zbog pomaganja
grupi američkih pilota za vrijeme Dru-
gog svjetskog rata. Njegova se saradnja
s nacistima i s Mussolinijevim trupama
zanemaruje, a posebno je prešućen geno-
cid koji su njegove jedinice izvršile nad
Bošnjacima Sandžaka, Krajine i Istočne
Bosne tokom rata. U američkom gradu
Libertyvilleu postavljen je spomenik
četničkom vojvodi Momčilu Đujiću, de-
klariranom i priznatom ratnom zločincu,
a pritom je Đujić nesmetano živio u Sje- Spomenik Draži Mihailoviću u Libertyvilleu,
dinjenim Američkim Državama do svoje sjeverno do Chicaga, u državi Illinois
smrti. Nije zabilježena zabrinutost ame-
ričkog State Departmenta u vezi s ovim, Ništa se ovo ne smatra spornim, za razli-
recimo zabrinutost za Đujićeve preživje- ku od ulice Mehmeda Alagića.
le žrtve. U Istočnom Sarajevu jedna ulica Nije ovakav odnos američke admini-
nazvana je po Đujiću, i to ulica koja dje- stracije nov, slične pojave već su viđene,
limično prelazi preko Federacije. Jesu li ali glasnog javnog odgovora na ovakvo li-
ikada iz Ambasade tražili da se taj naziv cemjerje još nema. Kada bi se Ambasada
promijeni? Jesu li tržili da se mijenjaju založila za promjenu naziva Vilsonovog
imena ulica nazvana po dokazanom zlo- šetališta, to bi istovremeno bilo korisno
čincu i nacističkom kolaboracionisti Dra- i za Ambasadu i za američku državnu ad-
ži Mihailoviću? ministraciju. Naime, time bi mogli ski-
Na kraju krajeva, poznato je da su nuti sa sebe etiketu javnog licemjerja ili
i neki rehabilitirani nacistički naučni- barem započeti taj proces. Nakon toga, Američki
ci izravno iz Hitlerove službe prebačeni mogli bi čišćeg obraza davati prijedloge predsjednik
Woodrow
u državnu službu Sjedinjenih Američ- i sugestije – ako bi se uopće trebali pet- Wilson
kih Država. Među najpoznatijima jeste ljati u takve stvari – jer bi dvostruki stan-
Werner von Braun, raketni naučnik koji dardi time bili poništeni ili bi bili makar je kompleksu jedna od zgrada nosila nje-
je svojim znanjem i radnim iskustvom manje upadljivi. govo ime. Bila je to škola međunarodnih
dosta pomogao Pentagon i po kojem je Woodrow Wilson bio je i predsjednik poslova. Poslije silnih demonstracija iza-
imenovan jedan naučni centar u Americi. čuvenog Princeton univerziteta, u čijem zvanih policijskom brutalnošću prema Ge-
orgeu Floydu prije dvije godine, te javne
OD KALLAYEVE PROMENADE revizije savremene američke historije do
koje je došlo u periodu masovnih prote-
DO VILSONOVOG ŠETALIŠTA sta, povjereništvo Princeton univerziteta
pristalo je skloniti ime Woodrowa Wil-
Ulica je prosječena i uređena u austrougarskom periodu. Dovršena je i predana prometu sona sa svoje zgrade, te sa zgrade jednog
u augustu 1903, i tada joj je dato prvo ime Kallayeva promenada po Benjaminu Kallayu, rezidencijalnog koledža. U ponuđenom
austrougarskom diplomati i političaru, porijeklom Mađaru (1839–1903). Godine 1882. objašnjenju rečeno je da se Wilsonovi ra-
postao je austrougarski ministar finansija, a u tome svojstvu i poglavar Bosne i Herce- sistički stavovi i politika neprihvatljivi.
govine, na kojem je položaju ostao sve do smrti, pa otud i uzročna veza naziva ove ulice. Dakle, moguće je izvršiti takve pro-
Godine 1919. (10. januara) saobraćajnica je dobila novi naziv Vilzonova promenada, u mjene. Budući da je to već uspjelo na
čast američkog državnika i 28. predsjednika USA Thomasa Woodrowa Wilsona (1856– čuvenom Princeton univerzitetu, zašto
1924) kao zahvalnost za njegov utjecaj na Kongres koji je objavio rat Njemačkoj 1917. i Američka ambasada ne bi pokrenula slič-
time pospješio poraz Austro-Ugarske. Njegova je bila i zamisao stvaranja svjetske orga- nu inicijativu i u Sarajevu, ako ništa zbog
nizacije za čuvanje mira Liga naroda. Bio je dobitnik Nobelove nagrade za mir. svog ugleda?! Jeste da bi se mnoge neupu-
Za vrijeme okupacije od 1941. do 1945. ulica je nosila naziv Mussolinijevo šetalište. ćene Sarajlije možda pobunile zbog toga,
Poslije oslobođenja najprije je uspostavljen stari naziv Vilzonovo šetalište, a onda je 7. jer su navikli na stari naziv “Vilsonovo”,
oktobra 1960. nastao ovaj današnji – Omladinsko šetalište – po tome što je to zaista odnosno “Vils”, pri čemu ne trebaju raz-
intimno večernje šetalište omladine, čemu pogoduje aleja lisnatih stabala, ali i mrkla noć, mišljati o tome ko je i šta je taj neki Wilson
jer je to jedina ulica u gradu (u srednjem dijelu grada) koja, eto, nema uličnog osvjetljenja. zadužio Sarajevo i Bosnu i Hercegovinu
[Naziv Vilsonovo šetalište vraćen je ponovo 1993. godine, op. ur.] da bi se sarajevska promenada po njemu
zvala, ali se možda zamisle nad ulicom, ali
(Izvor: Alija Bejtić, Ulice i trgovi Sarajeva, Sarajevo, 1973, str. 288) i sudbinom politički žrtvovanog generala
Mehmeda Alagića. n

STAV 10/6/2022 13