Page 74 - STAV broj 351 - 352

25. NOVEMBAR – DAN DRŽAVNOSTI BOSNE I HERCEGOVINE

Operacija “Južni potez”

MRKONJIĆ-GRAD,

OSLOBOĐEN U RATU,

IZGUBLJEN U MIRU

Osmog oktobra 1995. godine počela je operacija “Južni potez”, udar snaga HV-a i HVO-a kojim je pod

kontrolu trebalo staviti Mrkonjić-Grad, elektranu Bočac te ceste prema Banjoj Luci. Ovom akcijom
trebalo je osloboditi snage 5. i 7. korpusa Armije BiH pritiska Vojske RS nakon uspješnih operacija prema
Bosanskom Novom i Ključu. Hrvatske snage drugi dan operacije oslobađaju Mrkonjić-Grad. Armija RBiH
napreduje dolinom rijeke Sane prema Sanskom Mostu, oslobađa ovaj grad i stiže nadomak Prijedora.

Piše: Nedim HASIĆ Tuđman. Tada je dogovoreno zajedničko zauzimaju Šipovo, a 7. gardijska brigada
djelovanje bh. i hrvatskih vojnih snaga. zauzima strateški važan prevoj Mliništa na
Operacija “Maestral” trajala je od 8. do cesti između Glamoča i Mrkonjić-Grada.
17. septembra 1995. godine i komandirali Dan kasnije počinje oslobodilačka
evetog oktobra 1995. godine, dru- su joj Ante Gotovina, Ivan Korade, An- operacija “Sana 95”, dio zajedničke akcije
gog dana vojne operacije “Južni ton Luburić, Atif Dudaković i Mehmed bosanskohercegovačkih i hrvatskih sna-
potez”, zajedničke snage Hrvat- Alagić. Nakon jedanaest dana žestokih ga. Počela je 13. septembra 1995. godine
Dske vojske i Hrvatskog vijeća borbi, operacija je okončana oslobađa- u šest sati ujutro. Pola sata kasnije snage
obrane oslobađaju Mrkonjić-Grad i iz- njem Drvara, Šipova, Jajca, Bosanskog Armije RBiH probile su liniju, a u 1 sat
bijaju na Manjaču. Nastavljaju dolinom Petrovca, Bosanske Krupe i Ključa te i 10 minuta ujutro narednog dana ušle u
Vrbasa i zauzimaju Bočac i dolaze na sve- nekoliko drugih strateški važnih mjesta. Bosanski Petrovac. Četiri dana kasnije
ga 23 kilometra od Banje Luke. Operacija počinje u petak 8. septem- oslobođen je Ključ, a nakon toga oslobo-
Operacijom “Južni potez”, koja je bra iz pravca Glamoča i Kupresa – prve đen je i Sanski Most. Konačno su spojene
trajala od 8. do 15. oktobra 1995. godi- srpske linije bile su lahko razbijene i u snage pod kontrolom komandanata Atifa
ne, komandirali su generali Ante Goto- ruke 7. i 4. gardijskoj brigadi pada stra- Dudakovića i Mehmeda Alagića. Između
vina, Rahim Ademi i Ljubo Česić-Rojs, teški važan planinski vrh Veliki Vitorog, Armije BiH, HV i HVO i Banje Luke još
dok su na terenu bili Damir Krstičević, odakle se kontrolira široko područje od je samo Mrkonjić-Grad.
Ivan Korade, Miljenko Filipović, Zlatan Kupreškog polja i Glamoča sve do Šipova, Dvadesetak dana kasnije počinje ope-
Mijo Jelić, Željko Glasnović i drugi. Banja Jajca i Mrkonjić-Grada. Dvanaestog sep- racija “Južni potez”, udar snaga HV-a i
Luka je u dometu artiljerije HV i HVO i tembra snage 4. gardijske brigade HV-a HVO-a kojim je pod kontrolu trebalo
tada počinje diplomatska ofanziva da se
oslobodilačka operacija zajedničkih sna-
ga Armije RBiH, HVO i HV zaustavi. U
toj se ofanzivi pribjegavalo brojnim nedi-
plomatskim potezima, pa čak i otvorenim
prijetnjama. Na kraju je politika spriječila
potpuni vojni poraz Vojske RS-a, u tre-
nucima dok su snage HV i HVO nadira-
le ka Banjoj Luci, a snage Armije RBiH
bile na ulazu u Prijedor.

VATRENI SEPTEMBAR
Operacije “Maestral” i “Južni potez”,
u kojima su zajednički učestvovale snage
Armije RBiH, HVO-a i Hrvatske vojske,
vođene su nakon Splitskog sporazuma,
koji su potpisali tadašnji predsjednici
BiH i Hrvatske Alija Izetbegović i Franjo

74 26/11/2021 STAV