Page 23 - STAV broj 413

REAKCIJE NA ISELJAVANJE pojedince koji su za ostanak...“, piše u je negativne reakcije čak i u Srbiji. U fe-
Ključni trenutak kada je u pitanju jednom tekstu Đuro Kozar. bruaru 1996. godine Republički odbor
odlazak najvećeg broja Srba iz Sarajeva Paljanske su vlasti išle čak toliko Udružene levice srpskog entiteta u BiH
desio se nakon što je paljanska Skupština daleko da su od predstavnika međuna- izdao je saopćenje u kojem se ocjenjuje
i službeno odbila da usvoji mirovni spo- rodne zajednice zahtijevali 1.000 kovče- da „iseljavanje Srba predstavlja najve-
razum i kada paljanske vlasti odlučuju ga da bi mogli otkopati i ponijeti svoje ći zločin dijela rukovodstva Republi-
organizirati popis srpskog stanovništva mrtve kada budu napuštali svoje kuće, ke Srpske prema napaćenom srpskom
na Grbavici, Ilidži, Vogošći, Hadžićima kao i 10.000 kutija da bi svoj imetak pre- narodu, koji bi najzad morao da shvati
i u Ilijašu. Tada počinje kolektivno ise- bacili na druga područja pod srpskom i dešifruje te podvale i prevaru ‘svojih’
ljavanje s tih prostora. kontrolom. Na mrtvima se itekako do- vođa“. U saopćenju koje je objavio ta-
Većina stanovnika naumila je otići, bro zarađivalo. “(...) Seobe su otpočele dašnji beogradski list Naša Borba stoji
no bio je znatan broj i onih koji to nisu prvo s mrtvim dušama. Kao gavrani, u da se paljansko rukovodstvo plaši da bi
željeli. Oni su na odlazak natjerani si- posivjelo naselje dolaze vlasnici pogreb- ostankom Srba u sarajevskim predgra-
lom, tjerale su ih lokalne bande koje su nih preduzeća iz Srbije i nude usluge đima „popustile nacionalističke tenzije
doslovno čistile kvartove, oni su palili ekshumacije za 800 njemačkih maraka i da će padom tih teritorija nepovratno
stanove da bi spriječili njihov ostanak – ‘plus gorivo’. Kad isele mrtve, živi se pasti i oni sa vlasti“. “Udružena levica
i nasilu istjerali one koji su im pružali vraćaju i prazne sadržaje svojih stanova. učiniće sve da Srbi u Sarajevu uživaju
otpor. Pred očima IFOR-a, kako stoji u Uglavnom noću... Nosi se sve – instala- sva prava i da budu potpuno ravnoprav-
istraživanju Edina Omerčića, uništava- cije parnog grijanja, prozori, vrata, boj- ni sa svim drugim građanima tog grada
ni su stanovi, pljačkan namještaj, skida- leri...“, piše Perica Vučinović u članku i BiH? Podstrekače iseljavanja, koji su
ne instalacije, doslovno sve sem zidova. naslovljenom Seobe mrtvih duša. poznati, treba javno osuditi i proglasiti
„Sa asfalta (...) odlaze u blato nekih va- Manipuliralo se čak i djecom, koja su ih ratnim zločincima“, stoji u saopštenju.
roši i sela... paljanska vrhuška i po cijenu krajem februara 1996. godine poslana da U isto vrijeme, beogradske Večernje
egzodusa vlastitog naroda želi da dokaže spale osnovnu školu na Grbavici. Opljač- novosti objavljuju reportažu iz dijelova
kako je zajednički život Srba i Bošnjaka kano je sve što se moglo odnijeti. Kom- Sarajeva koji su ostali pod kontrolom
nemoguć... Očito je da su formirani ti- pletna industrijska postrojenja i fabrič- vlasti Republike srpske. List piše da su
movi za pritisak koje je (...) poslao SDS ke mašine su razmontirane i odnesene, a „Srbi iz ovih dijelova glavnog grada BiH
i oni imaju neograničena ovlaštenja... većina ih je tokom demontaže i transporta preselili brojne fabrike i pogone, ‘Pretis’
Glavni zadatak im je da eliminišu one i uništena. Odluka o iseljavanju izazvala iz Vogošće, Remontni zavod u Hadžići-
ma, pogon ‘Kokakole’ iz Blažuja, ‘Orao’
iz Rajlovca...“, te nastavlja da „iseljava-
Drugi val iseljavanja desio se početkom 1996. godine, u vrijeme nje Srba iz ovih dijelova Sarajeva pospje-
reintegracije Sarajeva. Tada je Sarajevo i okolna naselja šuje rukovodstvo bosanskih Srba, koje
najavljuje izgradnju ‘novog srpskog Sa-
napustio najveći broj od njegovih prijeratnih 157 hiljada rajeva’, a ovaj projekt nazvan je ‘Palepo-
sarajevskih Srba. Danas se od tog čina u entitetu Republika lis’. Riječ je o izgradnji novog grada za
oko 200.000 stanovnika, čije će jezgro,
srpska, ali i u Srbiji nastoji napraviti ep o egzodusu nesretnika prema projektu, biti Pale. Bio bi to novi
koje je na to natjerala „Alijina država“. Ustvari, radilo se o glavni grad srpskog entiteta u BiH, jer
je predviđeno da u njemu budu zgrade
projektu koji je osmislio i logistički proveo tadašnji vrh Srpske predsjedništva, vlade i skupštine. Cije-
demokratske stranke i Republike srpske, a što se danas, kada li projekt trebao bi se završiti za tri go-
dine i koštao bi 15 milijardi američkih
se u medijima sklapa novi srpski mit, namjerno prešućuje. dolara.“ n

STAV 3/2/2023 23