Page 35 - STAV broj 396

može biti slučaj, jer većinu kineskih inve- Afrike zapravo decenijama eksploatirali društveno-ekonomskog napretka, iako
sticija čine krediti koji neke države vjero- njihove resurse, a zauzvrat nisu izgradi- Kina nema ambicije svoju političku ide-
vatno neće moći servisirati, malo je onih li adekvatnu infrastrukturu, osim gdje je ologiju nametati ostatku svijeta. Podrš-
koji su spremni priznati da finansiranje to bilo nužno (luke i željezničke pruge), ka Kine jednom novom, multipolarnom
projekata i zaduživanje država kod Me- i to uglavnom na sjeveru, krajnjem jugu svijetu, u čijem središtu treba da bude is-
đunarodnog monetarnog fonda (MMF) i istoku Afrike, kako bi lakše mogli tran- ključivo sistem UN-a i njegovih foruma i
i Svjetske banke za sobom povlači uvjete sportirati bogatstvo Afrike u evropske agencija, također je u koliziji i suprotnosti
koji, zbog strukturnih reformi koje nemi- metropole. Danas, kada Kina nudi novi s idejom međunarodnog poretka predvo-
novno idu u paketu s kreditima, dovode razvojni model kao alternativno rješenje đenog SAD-om. Impozantni rast kineske
do velikih socijalnih buntova, političke budućeg razvoja Afrike i drugih ekonom- ekonomije bez presedana u protekle četiri
nestabilnosti i još većeg siromaštva naj- ski manje razvijenih područja u svijetu, decenije (oko 10 posto godišnje od 1978),
ranjivijih kategorija stanovništva kojim Zapad postaje uznemiren tom činjenicom zatim sposobnost Pekinga da više od 800
se reduciraju javne usluge u zdravstvu, i njegova akademska, medijska i propa- miliona ljudi podigne iz krajnjeg siro-
obrazovanju i ukidaju različiti oblici sub- gandna mašinerija koriste se za vođenje maštva u relativno prihvatljiv ekonom-
vencioniranja, što se smatra najpogubni- diskurzivnog rata u cilju demonizacije ski status, kao i ogroman napredak Kine
jim dužničkim ropstvom. Afrički lideri Kine kao sile koja je antidemokratska i u tehnološkim i vojnim sposobnostima
obično komentiraju kineski ekonomski autoritarna i kao takva ne bi smjela biti Kinu su pozicionirali u centar globalne
utjecaj riječima: “Kad god nam u zemlju ideal zemljama Azije i Afrike. Stoga se politike i ekonomskog razvoja. Naravno,
dođu kineske kompanije, dobijemo bolni- postavlja legitimno pitanje zašto bi Za- Zapad ne može prihvatiti mogućnost da
ce, škole, puteve, pruge, luke i druge ele- pad predvođen SAD-om smatrao Kinu jedna azijska država, sada već druga najveća
mente infrastrukture. S druge strane, kad prijetnjom. Naravno, treba imati na umu svjetska ekonomija pored SAD-a, postane
nas posjete zapadni zvaničnici iz Evrope da je u svijetu već duboko ukorijenjena konkurent Zapada, odnosno SAD-a. Šta-
i Amerike, oni nam obično drže pridike pretpostavka da je vrijednost koju Zapad više, ako se razvoj Kine nastavi sadašnjim
o demokratiji, ljudskim pravima, digita- baštini zapravo kombinacija demokratije tempom, iako ima znakova da se Kina su-
lizaciji, poduzetništvu i liderstvu na ni- i kapitalizma, te da je to jedinstvena za- očava s ozbiljnim unutrašnjim ekonom-
vou mladih, ulažu u nevladin sektor, ali padnjačka inovacija koja predstavlja sta- skim problemima koji bi je mogli usporiti
od tog stanovnici naših zemalja i regija u noviti dar ostatku svijeta i jedini je put na njenom putu transformacije u vodeću
Africi nemaju konkretne pomoći u smislu ka održivom ekonomskom i društvenom ekonomsku, tehnološku i vojnu supersilu,
popravljanja kvalitete života.” Riječ je o napretku. uskoro bi mogla prestići i samu Ameriku.
dvije razvojne filozofije koje primjenjuje z Trenutna antagonistička priroda kine-
Zapad, s jedne, i Kina s druge strane. KINESKI ALTERNATIVNI PUT NAPRETKA sko-američkih odnosa otežava objektivni-
Ono što dodatno opterećuje diskurs Kina je u novije vrijeme osporila takvu je sagledavanje situacije jer omogućuje da se
i odnose afričkih zemalja i Zapada jeste tvrdnju, pokazujući da mješavina njenog previdi činjenica da je SAD odigrao ključ-
svijest afričkih lidera i građana o tome ideološkog i političkog sistema i državnog nu ulogu u podršci ekonomskom razvoju
kako su zapadne zemlje kao kolonizatori kapitalizma predstavlja alternativni put Kine. Stotine hiljada kineskih studenata

STAV 7/10/2022 35