Page 52 - STAV broj 378

DRUŠTVO

sovjetskih oficira. Tito se, tvrdi Majstoro- zemljama. Ipak, previše je vojnika poči- Jugoslavije i da su imali pravo raditi što
vić, energično suočio sa sovjetskim ofici- nilo seksualno nasilje i druge zločine da su htjeli. Tog istog dana, u drugom dijelu
rima u vezi s ponašanjem Crvene armije. bi ih se jednostavno pripisalo kriminalnoj grada, trojica sovjetskih oficira pokušala
Nakon oslobođenja Beograda 20. ok- manjini što je Staljin implicirao u svom su silovati partizanku. Nakon toga su oteli
tobra održan je sastanak vodećih jugo- odgovoru na Titove pritužbe o sovjet- tri mlade djevojke, a majkama su kazali:
slavenskih političkih i vojnih čelnika, skom ponašanju. “Nije teško razumjeti “Borili smo se za Beograd.” Ovi postup-
uključujući Tita, s generalpukovnikom da ne postoji porodica bez nakaza, ali bilo ci i citati silovatelja otkrivaju da su neki
Kornejevim, šefom sovjetske misije u bi čudno vrijeđati cijelu porodicu zbog vojnici i oficiri Crvene armije vjerovali
Jugoslaviji. Tito je zatražio od Korneje- jedne nakaze.” Primarni razlog zločina da imaju pravo na seks i da su bili spre-
va da odmah preduzme mjere kako bi se sovjetskih trupa proizlazio je iz načina mni počiniti nasilje kako bi iskoristili tu
slučajevi pljačke, silovanja i nasilja barem na koji su oni doživljavali Jugoslavene. percipiranu privilegiju.
sveli na najmanju moguću mjeru. Tito se Majstorović piše da su sovjetski vojnici Osim toga, veliku većinu zločina Cr-
također požalio šefu garnizona Crvene i oficiri, osim što su prezirali jugoslavensko vene armije počinili su pijani vojnici, a
armije u Beogradu na sovjetske nerede i stanovništvo, smatrali da zaslužuju počast iznimno je teško razdvojiti prekomjer-
pijančevanje po gradu. Čak je pisao Sta- zbog oslobađanje zemlje. Pljačka i široko nu konzumaciju alkohola od seksualnog
ljinu da mu se požali na to što je Crvena rasprostranjeno uništavanje imovine re- nasilja. Sovjetske trupe su uoči ulaska u
armija uzela za sebe ratni plijen koji je zultirali su stanjem anarhije. Nedostatak Jugoslaviju pile metilni alkohol iz skla-
želio za partizane, kao i za sovjetsko ne- zaliha hrane i prijeteća opasnost od gladi dišta u bugarskom gradu Burgasu, što je
poštivanje jugoslavenskih vlasti u nasta- pokazuje da su sovjetski vojnici pljačkali dovelo do smrti 42 vojnika, dok je šest
janju i viktimizaciju žena. u velikim razmjerima. Iako je većina voj- vojnika oslijepilo.
Iako Staljin nije poricao Titove tvrd- nika bila zadovoljna pljačkom, mnogi su Oblokavanje se u Jugoslaviji nasta-
nje, bio je ljut zbog Titove drskosti. Op- također vjerovali da imaju pravo na seks. vilo do te mjere da je 14. oktobra 1944.
tužio ga je da je nezahvalan za masovnu Crvena armija je imala hipermušku i Tolbuhin naveo vožnju u pijanom stanju
podršku koju je Moskva osiguravala par- mizoginističku supkulturu, a grupna silo- kao glavni razlog naglog porasta automo-
tizanima. Tada su nastale Staljinove šale vanja koja su neke trupe počinile trebala bilskih i kamionskih nesreća. Sovjetsko
i pogrdne opaske o silovanjima koje je su učvrstiti njihova vlastita prijateljstva i vodstvo pokušalo je smanjiti navike opi-
počinila Crvena armija, koje je zabilje- odnose. Identitet vojnika uključivao je fo- janja svojih vojnika, dok su jugoslaven-
žio Milovan Dilas, tada jedan od vodećih kus na njihov seksualni potencijal i njiho- ske vlasti pokušale zabraniti, pa čak i kri-
jugoslavenskih komunista koji će kasnije vo pravo na snošaj. Stoga su se čak i žene minalizirati prodaju alkohola vojnicima
postati disident. Te se opaske spominju koje su služile u Crvenoj armiji s vremena Crvene armije.
u većini studija koje govore o divljanju na vrijeme bile meta nasrtljivaca. Ti su
sovjetske vojske u Evropi, ali se često ne stavovi bili ukorijenjeni u etos vojnika i SAZNANJA ĐILASA I DEDIJERA
spominje da je Đilas izjavio da su sovjet- uvijek su oblikovali njihove interakcije Prema Milovanu Đilasu, sovjetske
ski oficiri snažnije reagirali na prestupe s lokalnim ženama. Jugoslavenke nisu trupe počinile su 121 silovanje u Jugo-
svojih vojnika nakon sastanka s Korneje- bile sigurne čak ni u vlastitim domovima. slaviji, od čega 111 silovanja i ubistava,
vim, za što postoje brojni dokazi. Dana 25. oktobra 1944. godine so- kao i 1.204 slučaja pljačke uz seksualni
vjetski oficir ušao je u partizanski logor napad. To su podaci iz knjige Razgovo-
PLJAČKE I NAPADI u Beogradu tražeći djevojke. Na pitanje ri sa Staljinom, objavljene 1962. godine.
Crvena armija je počinila znatno ma- šta želi, rekao je da su se Sovjeti žrtvo- S druge strane, Vladimir Dedijer, visoki
nje zločina u Jugoslaviji nego u drugim vali prilikom oslobađanja glavnog grada jugoslavenski zvaničnik i Titov službeni
biograf, tvrdio je da su sovjetske trupe po-
činile 1.219 silovanja, 111 ubistava i 1.204
pljačke praćene fizičkim nasiljem. Prema
Đilasu i Dedijeru, njihove brojke temelje
se na prijavljenim slučajevima silovanja.
Robert Lilly, pak, u svojoj studiji o sek-
sualnom nasilju koje su počinile američ-
ke trupe u Evropi pomnožio je prijavljene
slučajeve silovanja dvadeset puta kako bi
dobio tačniji broj stvarnih silovanja, Li-
lly koristi tu formulu kako bi procijenio
broj slučajeva silovanja koje je počinila
Crvena armija u Jugoslaviji na temelju
Đilasovih i Dedijerovih brojki.
Ovako Đilas piše o tim danima i vi-
jestima koje su stizale do njega o nasilju
koje su masovno provodili sovjetski voj-
nici: “Štab Dapčevićevog korpusa se već
iselio iz vile nemačkog ekonomskog gu-
vernera za Srbiju Neuhauzena, u Rumun-
skoj 15, da bi se uselio Tito. Tako sam i ja
zanoćio u privremenom sedištu tog štaba,
u Andre Nikolića, gde je potom stanovao
dr Ribar. Odmah, nenadano, počeli su me
Sovjeti u Beogradu sa svih strana bičevati konkretnostima

52 3/6/2022 STAV