Page 37 - STAV broj 213

Edhem Mustafa Avdo
Šahović Brdarić Užičanin
IZ DRUGOG SVJETSKOG RATA se isticali i koji su smatrani najvažnijim, KOMUNISTIČKA PRIMITIVNA
IZLAZE ČISTA OBRAZA a koji su educirani za samostalno vođe- I NASILNA ATEIZACIJA
“Mladi muslimani” iz Drugog svjet- nje i upravljanje pokretom ili njegovim Prvih mjeseci po ulasku komunista u
skog rata izašli su potpuno čisti, bez ijed- nižim organizacionim jedinicama. Prvi Sarajevo rad “Mladih muslimana” ogle-
ne mrlje na organizaciji, ali i bez mrlja na sastav grupe A činili su: Esad Karađozo- dao se u sastancima grupe A, iščekivanju
pojedincima, članovima organizacije. Niko vić, Emin Granov, Asaf Serdarević, Husref poteza komunističke vlasti i planu kako
od pripadnika “Mladih muslimana” nije Bašagić, Hasan Biber, Halid Kajtaz, Ismet odgovoriti na predstojeće izazove. Čak
pripadao vojnim jedinicama poput usta- Serdarević, Edhem Šahović, Ešref Čam- se grupa A sastala i 6. aprila 1945. go-
ša, nije ih bilo ni u Handžar diviziji niti para, Salih Abdić, Safet Šiljak, Nedžib dine, na dan ulaska partizana u Saraje-
među četnicima. Jedan je broj studena- Šaćirbegović, Alija Izetbegović, Murtez vo. Sastanak je održan u kući Mahmuta
ta nužno 1943. godine bio u domobrani- Dervišević, Fahro Užičanin, Avdo Uži- Jarebice. Na sastanku je odlučeno da se
ma, bili su mobilizirani ljeta te godine. čanin, Mahmut Jarebica, Vahid Kozarić, ništa ne poduzima i da se čekaju potezi
Jedine vojne jedinice u koje su “Mladi Ahmet Šalaga, Salih Karabdić, Kasim komunista. Neki su mislili da će biti za-
muslimani” dobrovoljno pristupali bili Sabrihafizbegović, Kemal Kurbegović i branjen rad “Mladih muslimana”, dok su
su partizani kao Narodno-oslobodilački Mustafa Brdarić. S vremenom se struk- drugi mislili da će biti dozvoljen nasta-
pokret (NOP), dok ovaj pokret nisu oku- tura mijenjala, a bilo je i nekih razlika u vak rada kao vjerske organizacije. U prvi
pirali komunisti i pretvorili ga u partij- stavovima. Kasnije se Esad Karađozović mah, niko ih nije ni dirao, ovjeravali su
ski vojni odjel. Zbog antikomunističkih razbolio, a pred dolazak komunista odla- svoje ratne diplome, iako je bilo provjera,
stavova tokom Drugog svjetskog rata, a zi iz Sarajeva i ostavlja dotadašnji pisani nikome ništa nisu zamjerali. Dakle, nisu
kojih se nisu planirali odreći ni nakon materijal Hasanu Biberu, koji postaje jed- našli ništa kompromitirajuće kod “Mla-
dolaska komunista na vlast, “Mladi mu- na od centralnih ličnosti “Mladih musli- dih muslimana”. Međutim, već u maju
slimani” su očekivali progon i zabranu. mana” do 1949. godine. Tačna se sudbina 1945. godine, na Kongresu Ujedinjenog
Dolazak komunista na vlast “Mladi mu- Esada Karađozovića ne zna. Pretpostavke saveza antifašističke omladine BiH, po-
slimani” dočekuju s velikim ugledom u su da je uhapšen pri pokušaju napuštanja kazalo se da u novoj komunističkoj Jugo-
svom narodu zbog svog humanitarnog i zemlje i da je ubijen. Zanimljivo je da je slaviji ima mjesta samo za komunističke
odgojno-obrazovnog rada tokom Drugog tada nestao i Emin Granov. Mislilo se omladinske organizacije. Komunisti su
svjetskog rata. Organizaciono, postojala je da je doživio istu sudbinu kao Esad, ali vukli i druge poteze koji su ugrožavali
od druge polovine 1943. godine grupa A se on zapravo 10 godina skrivao u svojoj opstanak bošnjačke tradicije, kulture,
u Sarajevu, sastavljena od članova koji su kući u Sarajevu. običaja i vjere. Ukinuti su šerijatski su-
dovi, vođena je kampanja protiv feredže
“Mladi muslimani” iz Drugog svjetskog rata izašli su potpuno i zara, kasnije su i zakonom zabranjene.
Ukinuti su mektebi, kasnije i sve medre-
čisti, bez ijedne mrlje na organizaciji, ali i bez mrlja na se, osim Gazi Husrev-begove. Kasnije će
pojedincima, članovima organizacije. Niko od pripadnika biti zatvorene i tekije, islamska štampari-
“Mladih muslimana” nije pripadao vojnim jedinicama ja, svinjsko meso je u vojnim kazanima,
na radnim akcijama. Ukinuta su društva
poput ustaša, nije ih bilo ni u Handžar diviziji niti među “Trezvenost” i “Merhamet”, od “Gajre-
četnicima. Jedan je broj studenata nužno 1943. godine bio u ta” i “Uzdanice” formiran je “Preporod”
domobranima, bili su mobilizirani ljeta te godine. Jedine vojne kao pandan srpskom društvu “Prosve-
ta” i hrvatskom “Napredak”. No, i ova
jedinice u koje su “Mladi muslimani” dobrovoljno pristupali su društva rasformirana 1949. godine,
bili su partizani kao Narodno-oslobodilački pokret (NOP) a formiran je Savez amaterskih kultur-
no-umjetničkih društava.

STAV 4/4/2019 37