Page 21 - STAV broj 161
P. 21
improvizirana škola (poginula je učiteljica Gradu, te brojne druge objekte od značaja se s jedinicama JA i srpskim snagama na
i troje đaka), Dobrinja III (15 ubijenih), za funkcioniranje grada. Grbavici, Pofalićkom brdu, Žuči, Luka-
Dobrinja, Ulica Hakije Turajlića (13 ubi- vici te Rajlovcu i Vogošći.
jenih), Sarajevska pivara / Isevića sokak Posebna taktika teroriziranja stanov-
(8 poginulih)... nika manifestirala se i kroz kontinuirano Oklopne i specijalne jedinice JA po-
bombardiranje i paljenje (zapaljivom mu- krenule su 2. maja napad na centar Sara-
Mračna sarajevska epizoda bio je Vese- nicijom) civilnih objekata, kuća, stambe- jeva radi zauzimanja zgrada Predsjedniš-
lin Vlahović Batko, Sarajlijama poznat kao nih zgrada te ulica po cijelom gradu, koji tva BiH, Općine Centar, Skupštine grada
“monstrum s Grbavice”. U okupiranom su dnevno odnosili brojne živote. Procje- Sarajeva te Centra službi javne bezbjed-
dijelu grada, sarajevskim naseljima Grba- njuje se da je uništeno više od 10.000 do- nosti. Istovremeno je na Sarajevskom
vica i Vraca, prema izjavama preživjelih, mova, a više od 100.000 teško oštećeno. aerodromu JA uhapsila delegaciju BiH
Veselin Vlahović izvršio je ili saučestvovao (predsjednika Predsjedništva RBiH Ali-
u svirepim ubistvima i mučenju nekoliko ODBRANA GRADA ju Izetbegovića i potpredsjednika Vlade
stotina građana nesrpske nacionalnosti. RBiH Zlatka Lagumdžiju). Jedinice TO
Njegove metode ubijanja i mučenja ledile Tokom opsade je grad bio bukvalno BiH i MUP-a uspjele su tada odbiti na-
su krv u žilama. Učestvovao je i u protje- hermetički zatvoren, linija opsade bila pad, osujetiti vojni udar te odbraniti dr-
rivanju više hiljada građana. Pored svi- je dugačka između 40 i 45 kilometara, a žavne institucije i grad Sarajevo, a samim
repih ubistava, Vlahović je silovao žene operativna dubina blokade u prosjeku i tim i državu.
i djevojke. Batko nikad nije učestvovao do 20 kilometara. Agresor je tim zatva-
u vojnim operacijama VRS, isključivo je ranjem stvorio sve preduvjete za početak Pofalićka bitka predstavlja još jednu
i neometano ubijao i pljačkao. otvorene oružane borbe za Sarajevo. Ras- značajnu bitku za Sarajevo, koja se odigra-
polagao je s oko 18.000 dobro naoružanih la 16. maja i u kojoj je agresor osujećen u
Na području uže sarajevske regije, na i opremljenih vojnika. S pojačanjima je namjeri presijecanju grada radi njegovog
teritoriju koji je u vrijeme rata bio pod taj broj mogao doseći i do 30.000 vojnika. zauzimanja. Nedugo zatim, 1. juna, iz ka-
kontrolom VRS, pronađeno je više od 20 Protiv sebe u početku nije imao respek- sarne “Maršal Tito” povukle su se snage
masovnih grobnica s posmrtnim ostaci- tabilne vojne snage, stoga je i računao da JA te je tim okončan svaki pokušaj pre-
ma nekoliko stotina ubijenih. mu za potpuni slom Sarajeva treba neko- sijecanja grada.
liko dana, eventualno dvije-tri sedmice.
Zločini protiv čovječnosti manifestirali Za odbranu Sarajeva, također od pre-
su se i kroz bjesomučno razaranje grada. Građani Sarajeva u začetku su se uspjeli sudnog značaja, bila je bitka za Žuč, koja
Uništavani su čitavi dijelovi grada, infra- organizirati u prve male formacije Patri- se odigrala 8. juna. Branioci su na ovoj
strukturni i stambeni objekti, društvena, otske lige, Zelenih beretki, Hrvatskog vi- veoma važnom uzvišenju zauzeli njegov
materijalna i kulturna dobra. Procjenjuje jeća obrane, te organiziranih jedinica TO dominantan vrh Orlić te druge značajne
se da je za vrijeme opsade na grad ispalje- RBiH i MUP-a RBiH kao i samoorgani- lokalitete s kojih je granatiran grad. Ko-
no više od 500.000 projektila. Bombardi- ziranih građana. Upravo s tim snagama liki je značaj imao Žuč, govori i činjenica
rano i do temelja je razoreno sarajevsko odbijeni su prvi napadi na Sarajevo. Bra- da je agresor više od godinu bezuspješno
porodilište na Jezeru, sarajevska Vijećnica nioci Sarajeva u početnoj fazi brojali su pokušavao vratiti ove položaje te da je ovo
s Nacionalnom i univerzitetskom biblio- oko 21.000 slabije naoružanih ljudi. No, sarajevsko brdo bilo tema rasprave Save-
tekom BiH, Orijentalni institut, zgrade taj je broj stalno rastao, pa su snage formi- ta odbrane SRJ. Brdo Žuč do kraja rata
Elektroprivrede i Energoinvesta, objekti ranog Prvog korpusa Armije RBIH, unu- ostalo je pod kontrolom Armije RBiH.
GRAS-a, UNIS-ovi neboderi, električna tar opsjednutog grada, brojale u prosjeku
centrala “Valter Perić”, zgrada Pošte na oko 35.000 vojnika. Više od 6.000 vojni- Jedna od veoma značajnih bitaka za
Obali, hotel “Evropa”, zgrada Crvenog ka dalo je svoj život za odbranu Sarajeva opstanak Sarajeva bila je i ona za deblo-
krsta / križa (kino Sutjeska), dvorana (5.574 Bošnjaka, 368 Hrvata i 235 Srba). kadu sarajevskog naselja Dobrinja, koje
ZETRA, Muzej ZOI-a, zgrada “Oslobo- je bilo u opsadi. Branioci su 30. juna na-
đenja”, tvornica ALHOS, Željeznička Neke od najznačajnijih bitaka za od- kon trodnevnih borbi uspjeli zauzeti do-
stanica, hotel “Bristol”, Jajce kasarna branu Sarajeva izvojevane su u početnoj minantno brdo Mojmilo te time spojiti
na Vratniku, RTV repetitor na Humu i fazi rata. Branioci su odmah pristupili Dobrinju s ostatkom grada.
brojni drugi objekti. Stradali su i sakralni blokadi svih kasarni u gradu iz kojih su
objekti poput katoličke crkve Sv. Vinka u dejstovale jedinice JA i koje su imale za Jedna od najtežih epizoda u odbrani
Titovoj ulici i Magribija džamija na Ma- cilj presjeći grad na više mjesta i spojiti Sarajeva bio je pad i okupacija naselja Otes
rin-Dvoru i brojne druge na padinskim 4. decembra 1992. godine. U žestokom
i rubnim dijelovima grada. Razorena su
čitava gradska naselja poput Dobrinje V,
Aerodromskog naselja, Butmira, Otesa,
Stupa, Kovačića itd.
Pod stalnom artiljerijskom vatrom bili
su zgrada Predsjedništva BiH u samom
centru grada, potom Baščaršija, a naro-
čito Begova džamija, gdje se procjenjuje
da je samo na ove dvije cjeline palo više
stotina projektila. Mimo svih konvenci-
ja ratovanja, agresor je sve vrijeme opsa-
de pod vatrom držao bolnicu na Koševu,
zgradu RTV doma, Velepekaru, Sarajev-
sku pivaru, Zemaljski muzej, saobraćaj-
nice koje su spajale centralne dijelove
grada s onim u Novom Sarajevu i Novom
STAV 5/4/2018 21
