Page 41 - STAV broj 262

procjenjuju da je 93 posto civilnih žrtava prestati, ali očigledno postoji neslaganje ne teško – to su svi koji su se ložili na eventu-
ubijeno od sirijskog režima. samo oko definicije terorista nego i civila. alni direktni vojni sukob između Turske i
Izražavajući (još jednom) saučešće zbog Druga dogovorena mjera jeste uspostava Rusije i oni koji su ložili Tursku da u takav
pogibije turskih vojnika u Idlibu uz neopje- sigurnosnog koridora dubokog 6 kilometara sukob uđe. Takav sukob bio bi neminovan,
vanu laž da “niko, uključujući sirijsku voj- na sjeveru Sirije i 6 kilometara prema jugu od iako neželjen, ako bi se rat s Asadovim re-
sku, nije bio svjestan njihove lokacije”, Pu- magistralnog puta M4, koji povezuje Alep i žimom nastavio žestinom kojom je počeo
tin je u istom dahu eufemistički priznao da Latakiju. Sporazumom iz Sočija iz septembra 27. februara.
je “sirijska vojska prijavila velike gubitke”. 2018. godine predviđeno je otvaranje M4 i Tokom leta iz Moskve predsjednik Er-
Prijevod: ako bi se turska ofanziva protiv autoceste M5 do kraja 2018. godine, što je doğan održao je, po ustaljenom običaju,
snaga režima nesmetano nastavila, te voj- (samo) jedna od neispunjenih odredbi. Do- konferenciju za štampu. Manje formalne, ali
ske uskoro ne bi bilo, zbog toga sastančimo. govor predviđa otvaranje M4 pod turskom više od usputnih izjava štampi, ove su kon-
i ruskom kontrolom, ali ne spominje auto- ferencije materijal za tekstove novinara koji
NESLAGANJE OKO DEFINICIJE cestu M5, koja povezuje Alep i Damask. To putuju uz predsjednika, a koje čitamo dan
TERORISTA I CIVILA se tumači kao tursko priznanje sirijske kon- poslije obično u formi rezimea šta je rečeno
S druge strane, predsjednik Erdoğan na- trole autoputa M5. na njima. Ovog puta zahvaljujući Kurtuluşu
glasio je da je za Republiku Tursku nepri- Treća je mjera o početku zajedničkih Tayizu, novinaru dnevnika Akşam, imali smo
hvatljivo proglašavanje 4 miliona stanovnika tursko-ruskih patrola duž M4 od Trumba prilike pročitati transkript svih najvažnijih
Idliba teroristima kao pretekst za bjesomuč- do Ain al-Havra. Naselje Trumba udaljeno pitanja i odgovora. Prvo pitanje i odgovor
no bombardiranje civila od sirijskog režima, je samo 2 kilometra zapadno od Saraqiba, (dio odgovora jeste i naslov Kurtuluşevog
kojem je cilj isprazniti tu teritoriju. Kao što jedne od strateški najjačih lokacija na kojoj teksta) opravdano su izazvali najviše pažnje.
sam već X puta pisao, taj proces direktno se sastaju M4 i M5. Saraqib je tokom eska- Navodim ih u cjelini:
ugrožava Tursku, stoga je predsjednik Er- lacije neprijateljstava u Idlibu prelazio više “Avni Özgürel: Odnos s Rusijom je do-
doğan ponovio u Moskvi da će Turska svom puta iz ruku Sirijske nacionalne armije (po- bar već 5 godina. Turska također ima pred-
snagom braniti svoje interese. bunjenici) s podrškom turske vojske u ruke nost u tom smislu i ekonomski i politički.
Uzgred, proces političkog čišćenja Siri- Asadovog režima, koji ga očigledno nije bio u Šta se dogodilo, Putin je iznenada promije-
je (ne može se nazvati etničkim jer su svi stanju zadržati, da bi u posljednjoj razmjeni nio svoje stajalište?
uglavnom Arapi, eventualno se može na- ruska vojna policija preuzela kontrolu nad Erdoğan: Povremeno se mogu dogoditi
zvati sektaškim) počeo je još 2012. godine tim gradom – kao neka vrsta ljudskog šti- slični događaji i kolebanja u međunarodnim
dekretima 63 i 66, kojima se omogućava ta. Moskovski sporazum potvrđuje Saraqib odnosima. Ovo je možda posljednje pitanje
konfiskacija nekretnina (pojednostavljeno, kao grad pod ruskom i sirijskom kontrolom. o kojem bismo mogli razmišljati s Rusijom.
ali u osnovi tačno) po kriteriju nelojalnosti Ko je dobio, a ko izgubio – slično je pi- Zašto se kaže da naši bilateralni odnosi s Ru-
režimu, a zakonski je dovršen zakonom broj tanju da li je čaša polupuna ili poluprazna. sijom u ovom trenutku nisu usporedivi ni
10 iz 2018, kada je pod plaštom “urbanog Fakat je da se ovim dodatnim protokolom sa čim. Postoje koraci koje smo poduzeli u
planiranja” izbjeglicama i interno raselje- ne vraća na granice uspostavljene prvobit- odbrambenoj industriji, nuklearnoj energiji,
nim licima praktično oduzeta mogućnost nim sporazumom, kao što je fakat da je za glede “Turskog toka”, turizma... Naravno, to
da potvrde posjedovanje svojih nekretni- sada zaustavljena ofanziva Asadovog režima su vrlo vrlo važne stvari. U ovom trenutku
na. Poenta je da niti izbjeglice (5 miliona, (uz zračnu podršku Rusije i kopnenu Irana naši bilateralni odnosi dolaze u fazu kada
od toga 3,8 miliona u Turskoj) niti interno i satelita mu) koja je prijetila da grad Idlib i planiramo korake koje možemo poduze-
raseljena lica (7 miliona ukupno, od toga ubrzo cijela provincija padne. Kako će se stva- ti zajednički u trećim zemljama. Baš zato,
bar 3 u Idlibu) nemaju gdje se vratiti ako ri dalje razvijati i da li će željeno trajno pri- čini se, odnekud su se pojavile crne mačke.
ne dođe do suštinske političke promjene. mirje uslijediti i dovesti do ostvarenja spiska Avni Özgürel: Može li to biti Izrael?
Ta promjena ne podrazumijeva obavezno lijepih želja o političkom procesu izlistanih Erdoğan: Ne. Nije tako slaba.”
promjenu režima, samo njegove politike. u rezoluciji Vijeća sigurnosti 2254 iz decem- Crne mačke kao kvariigre – baksuzi –
Za režim i njegove saveznike Rusiju i Iran bra 2015. godine, na koju su se i ovaj put po- imaju istu simboliku svugdje. Danima u
izgleda uopće nije problem da te ljude po- zvale i Turska i Rusija, tek ćemo da vidimo. političkim TV programima pokušava se
biju i/ili gurnu preko granice. indentificirati crna mačka, kao da je svima
No, vratimo se sastanku u Moskvi i NEKI PRIŽELJKUJU VOJNI SUKOB promaklo da je u odgovoru upotrijebljena
potpisanom protokolu. Saglasivši se, po ko TURSKE I RUSIJE množina. Mnogo je kandidata za “crnu mač-
zna koji put, da u mnogim stvarima nisu Sagledavanje situacije kroz binarni mo- ku” i najviše ovdašnjih promatrača označa-
saglasni, lideri dviju zemalja donijeli su tri del mišljenja (uglavnom dominantan model va SAD ili barem dio SAD establišmenta
dodatne mjere kako bi spustili tenzije u Id- mišljenja) proizvodi “ekspertske” komentare poput Pentagona. Izrael je svakako drugi
libu i oko njega. u kojima se jednoj ili drugoj strani pripisuju kandidat. Izrazi izraelske “sućuti” za tur-
Prvo, složili su se da će prekinuti sve apsolutne pobjede ili porazi u zavisnosti od ske šehide u Idlibu i ponuda (netražene)
vojne akcije duž linije kontakta u području pozicije prema Turskoj i/ili Rusiji. Tako ima- vojne pomoći sve u cilju (većeg) otvaranja
tzv. deeskalacione zone Idlib. To nije pri- mo komentare o potpunom “porazu i poni- razdora između Turske i Irana (čudno je da
mirje, to je obustava vatre i Erdoğan je na- ženju” Turske (s preuveličanim naglaskom se Iran peca na tu igru) predstavljaju vrh
glasio da će Turska i Rusija nastaviti rad na na značaju simbolike unutarnje dekoracije ljigavosti. Naročito kada se zna da je direk-
postizanju trajnog primirja u toj pokrajini. Kremlja – nepogrešiv dokaz copy / paste no- tor Mossada Yossi Cohen prošle godine u
S druge strane, Putin je jasno dao do znanja vinarstva) jednog seta “eksperata” i tvrdnji ovo doba na tajnom sastanku s arapskim
da borba protiv terorizma u ovoj sirijskoj drugog seta da su Turska i Erdoğan dobili prijateljima u Rijadu označio Tursku kao
enklavi neće biti zaustavljena i u tome leži “sve” što su tražili. Binarni model mišljenja prijetnju. Međutim, to su samo dva oči-
sva krhkost obustave vatre. Uostalom, isti glede svega u vezi sa Sirijom nije samo po- gledna sumnjivca (usual suspects), a ima ih
je pretekst doveo do eskalacije koja je pri- grešan nego i direktno štetan. mnogo i u okrilju EU (Francuska, napri-
morala Tursku na intervenciju. Istina, Pu- Ako se baš mora označiti gubitnik po- mjer). Oni su pravi gubitnici reanimacije
tin je “obećao” da će bombardiranje civila slije moskovskog sastanka, to uopće nije Astane iz kome. n

STAV 12/3/2020 41