Page 158 - İslam'ın Kışı ve Beklenen Baharı
P. 158
İSLAM'IN KIŞI VE BEKLENEN BAHARI
156
Çad'ın Sö mür ge Ta ri hi
1086 yı lın da Ka num Kral lı ğı'nın İs la mi ye t'i ka bul et me siy le Müs lü man olan
Çad, 16. yüz yı la ge lin di ğin de böl ge nin en zen gin ve en güç lü ül ke le ri nin ara sın -
day dı. An cak 19. yüz yıl da iç bö lün me ler le za yıf la yan kral lık, 1900'de Fran sız -
ların iş ga li ne uğ ra dı ve Fran sa Çad'ı di ğer sö mür ge le ri ne bağ la dı.
İş te bu an dan iti ba ren sö mür ge ci Fran sız kuv vet le ri nin Müs lü man hal ka ve
İs lam di ni ne kar şı sa va şı baş la dı. Bu sa vaş ta her tür lü in san lık dı şı uy gu la ma ya,
zu l me, bas kı ya ve şid de te yer var dı. İlk he def, Çad hal kı nın İs la mi kim li ği ni yok
et mek ve ye ri ne da ha ön ce üze rin de dur du ğu muz ma ter ya list ve din siz bir kim -
lik yer leş tir mek ti. Bu amaç la böl ge de ki bü tün ca mi ler, Ku ran kurs la rı, med re se -
ler, din eği tim mer kez le ri, di ni ce mi yet ler, kü tüp ha ne ler yı kıl dı. İş gal ci Fran sız
güç le ri İs la mi eği ti mi ya sak la ya rak, Müs lü man la rın din le ri ni öğ ren me le ri ne en -
gel ol du lar. Bü tün di ni va kıf ve ce mi yet le ri ka pat tı lar. Bu ra da gö rev ya pan öğ -
ret men ler, imam lar ve öğ ren ci le rin bir ço ğu mah kum edil di. Ba zı la rı ya pı lan bas -
kın lar da şe hit ol du lar, ba zı la rı da çö le ve dağ la ra kaç mak zo run da kal dılar. Tu -
tuk la nan din bil gin le ri nin ço ğu ha pis ha ne ler de ya boğ du ru la rak ya da sa tır lar la
doğ ra na rak iş ken ce al tın da öl dü rül müş tü. Ye ni açı lan okul lar da ise, sa de ce
1900'den 1960'a kadar süren Fransız işgali sırasında her türlü insanlık dışı uygula-
maya, zulme, baskı ve şiddete yer vardı. Fransız kuvvetleri Çad halkına ve İslam
dinine karşı tanklar, tüfekler ve bombalarla savaş açmıştı. Bağımsızlık sonrasında
ise zulüm Fransa'ya yakın Çad yönetiminin eliyle devam ettirildi.