Page 126 - Makaleler 1. Cilt

124 MAKALELER -1-

ilgisine bakt›¤›m›zda ise, Nil'dekine benzer bir durumla karfl›laflmak müm-
kündür.
‹srail'in Nil'in muslu¤unu kontrol etmek için Etiyopya ile bir tür ittifak
kurdu¤u ve Etiyopya'n›n baraj infla projelerine destek oldu¤u biliniyor. Ben-
zer bir strateji, ‹srail'in, F›rat'›n muslu¤unu elinde bulunduran Türkiye'ye
yak›nlaflmas›nda ve özellikle de Türkiye'nin F›rat üzerindeki denetimini ar-
t›racak olan GAP projesine gösterdi¤i ilgide ortaya ç›kmaktad›r.

‹srail GAP ‹le Uzun Süredir ‹lgileniyor
Bu projenin bölge ülkelerinin bask›lar› nedeniyle Dünya Bankas› taraf›n-
dan finanse edilmeyifli, ‹srail'in çeflitli finansman ve teknoloji aktar›m› tek-
lifleri ile Türkiye'nin önüne ç›kmas›n› sa¤lad›. ‹srail GAP'a ilgisini bölgede
arazi al›mlar›yla göstermifl, tar›msal iflbirli¤i ad› alt›nda birçok ‹srailli uz-
man bölgeyi ziyaret etmiflti. Arazi al›mlar› ise hala son h›zla devam ediyor
ve ‹srail'in bu bölgeye yönelik uzun vaadeli planlar› ad›m ad›m ilerliyor. Ta-
r›msal iflbirli¤inin üzerinde ›srarla duran ‹srailli uzmanlar, 90'l› y›llar›n ba-
fl›nda Türk Tar›m Bakanl›¤›'nda bir "‹srail masas›" olmas› talebinde bile bu-
lunmufllard›.
‹srailliler GAP'la ilgili bütün geliflmelere aç›k olduklar›n› 1993 y›l›nda
Gaziantep Ticaret Odas›'n› ziyaretlerinde de belirtmifllerdi. 20 kiflilik ‹srailli
grup GAP'la ilgili bu ziyaretlerinden çok olumlu sonuçlar ald›klar›n› da söy-
lemifllerdi. ‹srail daha sonra kendi Tar›m Bakanl›¤›'nda GAP'›n ön fizibilite
çal›flmalar› için 300 bin dolar tahsis etti¤ini bildirdi. Ayr›ca Türkiye'deki
devlet çiftliklerinin özellefltirmesi çal›flmalar›nda, ‹srail Tar›m Bakanl›¤› yine
iflbirli¤i önerdi. Milliyet, 13 Haziran 1995 tarihli "GAP'a Uluslararas› ‹lgi Ar-
t›yor" bafll›kl› haberinde ‹srail'in GAP'a yapt›¤› yat›r›mlar› konu edinmiflti.
Bu dönemde ‹srailli finans flirketleri GAP'a kredi sa¤lama yar›fl›na girerken,
zirai firmalar› bölgede incelemelerde bulunmaya bafllad›lar. Bu dönemden
sonra görüflmelerin say›s› h›zla artt›. A¤ustos 96'da ise ‹srail Tar›m Bakanl›-
¤› GAP bölgesinde arazi al›m› için baflvuruda bulundu. ‹srail'in projeye or-
tak olabilme çabalar›, Türkiye-‹srail ikili görüflmelerinin halen önemli bir
gündem maddesini oluflturuyor.
‹srail'in eski Ankara Büyükelçisi David Grant de ‹srail'in tar›msal iflbirli-