Page 70 - Makaleler 1. Cilt

68 MAKALELER -1-

nüfltü. 1995 Mart›'nda, ‹ran ile ‹slam Devrimi'nden bu yana Hürmüz bo¤az›n-
da petrol ç›kartma ve sevkiyat› için anlaflma yapan ilk Amerikan flirketi olan
Coneco'nun Tahran'la yapt›¤› 1 milyar dolarl›k anlaflma, Clinton yönetimi ta-
raf›ndan iptal edildi. Ancak olay›n bir de perde arkas› vard›. Cengiz Çan-
dar'›n 21 Mart 1995 tarihli Sabah gazetesinde yazd›¤› gibi, asl›nda, devreye ‹s-
rail lobisi girmifl ve Coneco'nun ba¤l› bulundu¤u ana flirketin en büyük his-
sedar› bulunan Amerikan Yahudi ailesi Bronfman kanal›yla, ‹ran-Coneco an-
laflmas›n›n iptalini sa¤lam›flt›.
En son olarak da Clinton, 1 May›s 1995'te New York'ta Dünya Yahudi
Kongresi'nin toplant›s›nda, ‹ran'a ekonomik ambargo kondu¤unu ve tüm
müttefiklerinden de bu uygulamaya kat›lmalar›n› beklediklerini aç›klad›. Ja-
ponya ve Avrupa ülkeleri ambargoya so¤uk bakarken, ‹srail yönetimi, verdi-
¤i karardan dolay› Clinton'› kutluyordu...

Kafkaslar ve Orta Asya'da ‹srail-Rus ‹ttifak›:
Tacikistan ve Çeçenya Cepheleri
Son dönemlerde ‹slam dünyas›n›n yeni cephelerinden biri de Kafkasya ve
Orta Asya haline geldi. Sovyetler Birli¤i'nin da¤›l›fl›n›n ard›ndan ba¤›ms›zl›k-
lar›n› kazanmaya bafllayan Müslüman cumhuriyetler, k›sa sürede Rus yay›l-
mac›l›¤› ile yeniden karfl› karfl›ya kald›lar.
Bu arada bir yandan da ‹srail, bu bölgeye yönelik son derece belirgin bir
yak›nlaflma politikas› izlemeye bafllad›. ‹srailli yöneticiler sözkonusu cumhu-
riyetlere geziler düzenlediler, o cumhuriyetlerin baz› liderleri de ‹srail'de boy
gösterdi. ‹srail, "tar›msal iflbirli¤i" gibi anlaml› bir yöntemle bu devletlere yak-
lafl›rken, bir yandan da Mossad ajan› ifladam› Shaul Eisenberg arac›l›¤›yla böl-
gedeki uyuflturucu ticaretine de el at›yordu.
‹srail'in bölgeye yönelmesinin ard›ndaki temel etken ise birtak›m ticari ç›-
karlar›n ötesinde, as›l olarak stratejik hesaplard›. ‹srail, önemli bir ‹slami po-
tansiyele sahip olan eski Sovyet Cumhuriyetlerinin gerçek anlamda ‹slamilefl-
mesinden ve bölgede radikalizasyondan çekinmiflti. ‹srail'in bu yöndeki he-
saplar› zaman›n Genel Kurmay Baflkan› Ehud Barak taraf›ndan aç›kça dile ge-
tirilmifl, Barak, yeni cumhuriyetlerin "Müslüman" kimli¤ine at›fta bulunarak,
yeni Müslüman cumhuriyetlerin do¤mas›n›n ‹srail'in ç›karlar›na uygun ol-