Page 32 - Darwin'nin Türk Düşmanlığı

30 DARWIN'İN TÜRK DÜŞMANLIĞI

Bü yük Oyun'un en önem li un su ru ise, baş ta da be lirt ti ği miz gi bi,
19. yüz yı lın sü per gü cü olan İn gil te re'ydi.

İn gil te re'nin Os man lı Si ya se ti

İn gil te re'nin sö mür ge ci lik ya rı şı nın en önem li un su ru ol du ğu nu,
bu ya rı şın da Os man lı'yı he def le di ği ni be lirt tik. An cak bu teş his, 19.
yüz yı lın son çey re ği ile 20. yüz yı lın ilk çey re ği ni içi ne alan dö nem için
ge çer li dir. Bun dan ön ce, ya ni 19. yüz yı lın önem li bir bö lü mün de, İn -

gil te re, bir ta kım stra te jik çı kar la rı ge re ği, Os man lı'ya kar şı dost ça bir
po li ti ka iz le miş tir.
İn gil te re'nin Os man lı Dev le ti ile olan iliş ki le ri Bri tan ya İm pa ra -
tor lu ğu'nun Ya kın Do ğu'da önem li top rak lar el de et me siy le baş la dı.

Ti ca ri an laş ma lar la sı nır lı iliş ki ler 1757'de İn gil te re'nin Hin dis tan'ı ele
ge çi ri şiy le si ya si ve stra te jik bir önem ka zan dı. Os man lı İm pa ra tor lu -
ğu Hin dis tan'a ka dar uza nan hem ka ra hem de de niz yol la rı na sa hip
güç lü bir im pa ra tor luk tu ve İn gil te re iyi iliş ki ler kur ma yı ter cih et -
miş ti.
İn gil te re'nin 19. yüz yı lın bü yük bö lü mün de Os man lı yan lı sı bir

si ya set iz le me si nin en bü yük ne de ni ise, Rus ya fak tö rüy dü. İn gi liz ler
Rus ya'yı teh li ke li bir güç ola rak gö rü yor lar ve Mos ko va'nın sı cak de -
niz le re ya yıl ma stra te ji si ni en di şe ile iz li yor lar dı. Rus ya'nın bu he de fi -
nin en gel len me si nin en et ki li yo lu ise, Os man lı'nın Rus ya kar şı sın da

des tek len me siy di. İn gil te re için Os man lı Ku zey As ya'da ki Rus nü fu zu
ile gü ney de ki ken di et ki ala nı ara sın da iyi bir tam pon böl ge ve ayı rı cı
du var dı. Bu dü şün cey le İn gil te re, yüz yı lın or ta la rın dan iti ba ren or tak
bir stra te ji iz le me ye baş la dı ğı Fran sa'yı da ya nı na ala rak, Os man lı'nın
ya nın da Rus ya'ya kar şı sa va şa bi le gir di: 1853-56 yıl la rın da ki Kı rım Sa -
va şı, İn gil te re, Fran sa ve Os man lı it ti fa kı nın Rus ya'ya kar şı ka zan dı ğı

bir mü ca de ley di.
An cak 1870'le re ge lin di ğin de İn gil te re'nin stra te ji si cid di bir bi -