Page 78 - Darwin'nin Türk Düşmanlığı

76 DARWIN'İN TÜRK DÜŞMANLIĞI

Os man lı İm pa ra tor lu ğu'nun li ya kat, ah lak, mad di-ma ne vi di sip -
lin ve ça lış ma üze ri ne ku ru lu ol du ğu nu be lir ten bir baş ka Av ru pa lı
yo rum ise şöy le dir:
Tür ki ye 'de şah si me zi yet ve ka bi li yet ten baş ka hiç bir şe ye kıy met ve ril mez.
Bu nun ye ga ne is tis na sı Os man lı ha ne da nı dır. Ne sep ve ır si yet bir şey ifa de
et mez... Her kes li ya kat, bil gi, ah lak ve se ci ye si ne gö re bir mev ki ye ta yin edi -
lir. Ah lak sız, bil gi siz ve tem bel ler hiç bir za man yük sek mev ki le re çı ka maz -
lar. Os man lı lar'ın mu vaf fa ki ye ti ve bü tün dün ya ya ha kim bir ırk ol ma la rı -
nın hik me ti bu dur; Türk le rin en bü yük düş ma nı bu dur. 87

Bu ifa de ler de Türk le rin in sa ni ve ah la ki yön le ri nin ne de re ce ge -
liş miş ol du ğu nu gös ter me si ba kı mın dan önem li dir. Yük sek kül tür ve
me de ni yet le ri nin da ha pek çok ör ne ği var dır. Şe hir le rin de ki dü zen,
gü ven lik ve hu zur bu nun bir ör ne ği dir.
Ta rih te Türk düş ma nı ola rak ta nı nan Fran sız Gu er bi le, im pa ra -
tor luk dev ri Tür ki ye si'nde ki em ni yet ve asa yiş ile il gi li ola rak şu yo ru -

mu yap mış tır:
İs tan bul'da ve Os man lı İm pa ra tor lu ğu'nun bü tün şe hir le rin de gö rü len em -
ni yet ve asa yiş, hiç bir te red dü de im kân ver me ye cek şe kil de or ta ya koy mak -
ta dır ki, Türk ler gö rül me miş bir şe kil de ve son de re ce me de ni dir ler ve uzun
sü re it ham edil dik le ri, suç lan dık la rı, bar bar lık la hiç bir alâ ka la rı yok tur. 88
17. yüz yıl da The ve not da ay nı nok ta ya işa ret et miş tir:

Bir mil yon luk bü yük İs tan bul şeh rin de dört yıl da dört ka til va ka sı gö rül me -
miş tir. Ti ca ri em tia ile do lu olan mu az zam ker van sa ray lar bir tek adam ta -
ra fın dan ko ru nu yor... Türk ler çok din dar, in sa ni yet se ver ve şef kat li dir ler.
Ara la rın da iç ki, ku mar ve kav ga yok tur. 89
Bu iki ör nek de yi ne Türk le rin me de ni ah lak la rı nın top lum ya şan -
tı la rı na olan yan sı ma sı dır ve ya ban cı la rın he men dik kat le ri ni çek me si
açı sın dan önem li dir.
Os man lı ta ri hi ya za rı Avus tur ya lı Ba ron von Ham mer ese ri nin 19

cilt lik Fran sız ca ter cü me si nin 1835'de çı kan ön sö zü ne şöy le gi rer: "Os -
man lı İm pa ra tor lu ğu ge niş bir im pa ra tor luk tur. Ve ta rih ba kı mın dan son suz