Page 34 - Evrimin Mikrobiyolojik Çöküşü
P. 34

yap›s› ile ilgili bir proteinin üretimine hücre kendisi karar verirken, d›flar›-
            da kullan›lacak bir proteinin üretimi için o hücreye protein gibi özel elçiler-
            le mesaj gelir.
               - Sözkonusu proteinin yap›s› hakk›nda her türlü bilgi hücrenin çekirde-
            ¤indeki DNA'larda kodludur. Üretilecek proteinle ilgili gerekli bütün bilgi-
            ler pekçok enzimin yard›m›yla DNA'dan kopyalanarak DNA üzerinde fle-
            rit halinde bir RNA molekülü elde edilir. Art›k protein RNA'n›n DNA'dan
            kopyalad›¤› bu bilgilere göre üretilece¤i için bu RNA'ya mesajc› (m) RNA
            ad› verilir. (fiekil 9)
               - Bilgileri alan mesajc› RNA, hücrenin ana üretim birimi olan ribozom-
            lardan birisine yönelir. Ribozom, mesajc› RNA'n›n fleridinin bafllang›ç
            ucundan bilgileri okumaya bafllar. DNA'daki üç harften oluflan flifrelerin
            herbiri protein zincirinin halkalar›ndan olan bir aminoasiti temsil eder.
               - Ribozom, mesajc› RNA'dan ö¤rendi¤i s›ralamayla halkalar› (amino-
            asitleri) birlefltirir ve zinciri oluflturur.
               - Ribozoma halkalar› (aminoasitleri) teker teker, tafl›y›c› RNA (t-RNA)
            ad› verilen moleküller getirir. Her tafl›y›c› RNA kendisine ait özel bir halka-
            y› (aminoasit) tafl›r. Tafl›y›c› RNA'n›n bir ucunda tafl›d›¤› aminoasit, di¤er
            ucunda ise yükünü b›rakaca¤› adresi yazan flifre (antikodon) vard›r. (fiekil
            10)
               - Ribozoma gelen tafl›y›c› RNA elindeki adresin tarif etti¤i mesajc› RNA
            kal›b›na oturur. Üzerindeki aminoasitini b›rak›r ve ribozomdan ayr›l›r. Ri-
            bozom kal›p üstünde bir flifre (üç harf) ileri gider. Yeni flifrenin adresine sa-
            hip di¤er bir tafl›y›c› RNA gelip kal›ba oturur, o da kendi aminoasitini b›ra-
            k›r. Kal›ptaki bütün flifreler okundu¤unda aminoasitler birbirleriyle ba¤-
            lanm›fl ve protein molekülü oluflmufltur.
               Sizin de tahmin edece¤iniz gibi yukar›da birkaç cümlede en kaba hatla-
            r›yla özetledi¤imiz bu olay gerçekte çok daha karmafl›k ara ifllemler sonu-
            cunda gerçekleflir. Ayr›nt›lara inildikçe görülen mucize ifllemler akl›n kav-
            rama s›n›rlar›n›n çok ötesindedir. Ve bizi çok önemli baz› sorularla karfl›
            karfl›ya b›rak›r.
               ‹lk soru protein üretiminin hemen bafl›nda akla gelir. Gözle görüleme-

                      32
                                           EVR‹M‹N M‹KROB‹YOLOJ‹K ÇÖKÜfiÜ
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39