Page 109 - Yeşil Mucize Fotosentez

Yapra¤›n ‹çinde Neler Oluyor?

Bitkiler ›fl›¤a yönelmelerini sa¤layan
alg›lay›c›lara sahiptir. Bu alg›lay›c›lar
bir saat gibi çal›flarak bitkilerin, ihti-
yaçlar›n› karfl›layacak flekilde hare-
ket etmelerini sa¤lar. Solda görü-
len flemsiye fleklindeki Acetabu-
laria ile üstte görülen tere bu
bitkilerdendir.

ailesi bulunur. Bu iki aileden biri, befl farkl› çeflidi olan "fitokrom", di¤eri
ise iki farkl› çeflidiyle "kriptokrom" adl› proteinlerdir. Bu proteinler ayn›

zamanda ›fl›¤› alg›layabilen birer ›fl›k reseptörüdürler. Bu sayede bitkinin
içindeki saati, ›fl›¤›n her an yapt›¤› de¤iflikliklere göre kurmakla görevli-
dirler. 42
Bitkiler sadece günefl ›fl›¤›yla yaflayamazlar; ihtiyaçlar› olan besinle-

ri tatmak için dilleri yoktur ama yine de bunu baflarmalar› gerekir. Tat du-
yusu, topraktan mineral ve besinleri alan bitki kökleri için çok önemlidir.
Arabidopsis (tere otu) adl› bitkide yap›lan araflt›rmalarda, bir genin nitrat

ve amonyum tuzlar›n›n bol olarak bulundu¤u yerleri tespit etti¤i ortaya
ç›kar›lm›flt›r. Bu gen sayesinde kökler gelifligüzel de¤il, besin yönünde ge-
liflerek bilinçli bir hareket sergilemektedir. Nitratlar› tespit eden bu gen
ANR1'dir. 43

Bu gen d›fl›nda, Teksas Üniversitesi'nde yap›lan di¤er bir araflt›rma-
da "apiraz" adl› yeni bir enzim keflfedilmifltir. Kök yüzeyinde bulunan bu

107