Page 31 - Yeşil Mucize Fotosentez

Yapraktaki Tasar›m Ve Yaprak Çeflitleri

topraktaki su dondu¤u zaman s›v› kaybetmemeleri için özel olarak kal›n
bir mumsu tabakayla kapl› olarak da yarat›lm›fllard›r.
Di¤er yandan, boru çiçe¤i veya asma gibi t›rman›c› bitkilerin büyük

bir k›sm›, taban› kalp fleklinde olan yapraklarla kapl›d›r. Bu bitkiler destek
olarak kendi gövdelerini de¤il, baflka bitkilerin gövdelerini kullan›rlar. T›r-
man›c› bitkiler, yapraklar›n› devaml› Günefl'e çevirmek zorundad›r. Ancak,
sar›ld›klar› bitki üstten gelen ›fl›¤› engelleyece¤i için yaprak, ayn› seviyede

kalmak yerine bitki sap›na en uygun aç›ya do¤ru yer de¤ifltirir, böyle bir
durumda yapraklar yüzlerini Günefl'in geldi¤i yöne do¤ru çevirirler.
Yapraklardaki bir di¤er tasar›m mucizesi de rüzgarl› günlerde fark e-

dilir. Bilindi¤i gibi bitkilerin yaprak yüzeyi genellikle genifl olur. Bu onla-
r›n günefl enerjisini daha fazla alabilmeleri içindir. Ancak, fliddetli bir rüz-
gar ya da f›rt›na, bu genifl yüzeyler üzerinde yelken etkisi yaparak bitkinin
savrulmas›na ve parçalanmas›na yol açabilir. Ancak bunlar›n hiçbiri ol-

maz. Çünkü, yapra¤›n yap›sal özellikleri, rüzgar›n etkisini azaltacak flekil-
de yarat›lm›flt›r. Bitkide iskelet görevi gören selüloz ve lif gibi dokular bü-
yük bir esneme yetene¤ine sahiptirler. Ayr›ca yapraklar bitkinin uzama

yönünde geliflirler. Bu özellikler bitkinin rüzgar›n y›k›c› etkisinden korun-
mas›na yard›mc› olur. Çünkü bu sayede yaprak rüzgar yönünde e¤ilebilir. 7
Yapraklar› rüzgardan koruyan ikinci bir özellik ise, rüzgar›n fliddeti
artt›kça yapra¤›n içeri do¤ru katlanabilmesidir. Bu sayede yaprak, rüzga-

r›n içinden akt›¤›, koni fleklinde aerodinamik bir yap› oluflturur. Dahas›,
yapraklar bu aerodinamik yap›n›n rüzgara karfl› gücünü art›rmak için
toplu olarak birbirlerinin içine geçebilirler. Yani bir dal boyunca ç›kan

yapraklar rüzgar yönünde e¤ildiklerinde bir sonraki yapra¤› örtecek fle-
kilde kapan›rlar. 8
Bitkilerdeki tasar›m mucizesi, karadakilerle s›n›rl› de¤ildir. Karadaki

bitkilerin rüzgara karfl› koyacak flekilde tasarlanmas› gibi sudaki bitkiler
de ak›nt›n›n etkisini en aza indirecek flekilde tasarlanm›fllard›r. Suda ak›n-

29