Page 106 - 40 Konuda Hücre

40 Konuda Hücre

Son bilimsel araflt›rmalar yukar›daki sorular›n cevaplar›n› bulma-
m›za yard›mc› olmufltur; hücredeki kusursuz iletiflim, hücrenin Yüce
Allah'›n ola¤anüstü yarat›fl›n›n tecellisi olan mükemmel tasar›m›ndan
kaynaklanmaktad›r.

Modüller aras›nda hakk›nda en çok bilgi sahibi oldu¤umuz
SH2'yi ele alal›m. Bu protein parçac›¤› iki ana bölümden meydana ge-
lir. SH2'nin bir bölümü, al›c›n›n kuyru¤una s›k› s›k›ya kenetlenen k›s-
m›d›r. SH2 parçac›klar›na as›l karakteristik özelli¤ini veren ise ikinci
bölümdür ki, bu bölüm flifre okuyucu bir cihaz gibi çal›fl›r. (flekil 85)
Reseptörün (al›c›n›n) kuyru¤undaki amino asitlerin say›s› ve dizi-
limi de hücreye getirilen mesaj›n flifre kodunu oluflturur; iflte bu flifreyi
sadece bir tür SH2 modülü çözerek birleflmeyi gerçeklefltirir. Bu modü-
lün di¤er bölümü de farkl› bir modülle birleflir. Böylece hücre zar› ile

çekirde¤i aras›nda özel bir haberleflme hatt› kurulmufl olur. K›sacas›,
tüm bu karmafl›k ifllemler gelifligüzel de¤il, belirli bir kod sistemine gö-
re düzenlenmektedir. Bu muhteflem düzen, herfleyin ölçüyle ve birbiri-
ne uyumlu olarak yarat›ld›¤›n›n baflka bir göstergesidir.
fiimdi bu uyumun bir örne¤ini görmek için insan›n eli kesildi¤in-
de, kesik bölgenin tamiri için devreye giren haberleflme mekanizmas›-
n› inceleyelim. Bu durumda, PDGF denilen haberci molekül, hasar gö-

ren damardaki düz kas hücresinin al›c›s›yla birleflir. Kenetlenme sonu-
cunda al›c›s›n›n hücre içindeki kolu, Grb2 isimli proteini kendine çeker.
Grb2 proteini SH2 ve SH3 parçac›klar›n›n birlefliminden meydana ge-
len bir habercidir; proteinler aras›nda iletiflim kurmak için adaptör gö-
revini üstlenmektedir. Bunun ard›ndan Grb2, sitoplazmada (hücrenin
içindeki s›v›da) bulunan ve enzim içeren "sos" isimli bir haberci prote-
ini kendine çeker. Sos da "ras" olarak tan›mlanan baflka bir proteini ha-
rekete geçirir. Böylece bir dizi ifllem sonunda, hücre çekirde¤indeki il-
gili genlere talimat iletilir; hücreler yaran›n iyileflmesi için bölünmeye

bafllar.
Bilim adamlar›, araflt›rmalar›n sonuçlar›na dayanarak flu yorumu
yapmaktad›rlar: Hücredeki haberleflme sisteminde muhtemel ar›zalar›
15
otomatik olarak ortadan kald›ran mekanizmalar bulunmaktad›r. Öy-

104