Page 22 - 40 Konuda Hücre
P. 22
40 Konuda Hücre
Bu al›c›lardan ç›kan sinirler ise, sanki bir kablo ba¤lant›s› yapar gi-
bi, hipofiz bezine ba¤lanm›fllard›r. Normal kan bas›nc› alt›nda bu al›c›-
lar sürekli olarak uyar›lmakta ve bu kablolar arac›l›¤› ile hipofiz bezine
durmaks›z›n bir elektrik ak›m› göndermektedirler. (flekil 11) Hipofiz
bezi ise bu sinyalleri ald›¤› sürece, vazopressin hormonunun salg›lan-
mas›n› engellemektedir. Bu bir güvenlik flirketinin çal›flma sistemine
benzer. Güvenlik flirketinin daima haz›r olarak bekleyen görevlileri,
alarm sisteminin kurulu oldu¤u evden olumlu mesajlar ald›klar› süre-
ce harekete geçmezler. 1
Peki, güvenlik flirketi, yani hipofiz bezi ne zaman harekete geçer?
Ciddi bir kanama durumunda insan çok kan kaybeder ve damarlar›n-
da bulunan kan miktar› azal›r. Bu da kan bas›nc›n›n düflmesi anlam›na
gelir ki, düflük kan bas›nc› hasta aç›s›ndan çok tehlikelidir.
Kan bas›nc› düfltü¤ü anda damarlar›n ve kalbin içinde bulunan
al›c›lar›n hipofize gönderdikleri sinyal de kesilir. Bu da hipofizin alarm
durumuna geçmesine ve vazopressin hormonu salg›lamas›na neden
olur. (flekil 12) Hipofizin sinyalin kesilmesini hemen fark ederek gere-
keni yapmas› ise son derece fluurlu bir harekettir. Oysa, bu fluurlu ha-
reketlerin tamam› baz› atomlar›n birleflmesinden oluflan küçük mole-
küllere aittir.
Vazopressin hormonu derhal kan damarlar›n›n etraf›nda bulunan
kaslar›n kas›lmas›na neden olur ve bu ifllem kan bas›nc›n›n yükselme-
sini sa¤lar. Oldukça kompleks olan, birbirine ba¤›ml› çal›flan ve birçok
parçadan oluflan bu sistemin, üzerinde düflünülmesi gereken birçok
detay› vard›r.
Vazopressin hormonunu üreten hipotalamus hücreleri, kendile-
rinden çok uzakta bulunan damarlar›n etraf›ndaki kas hücrelerinin ya-
p›s›n› nereden bilmektedirler?
Kan bas›nc›n›n artmas› için bu damarlar›n kas›lmalar› gerekti¤ini
nas›l ö¤renmifllerdir?
Bu hücrelerin kas›lmalar›n› sa¤layacak kimyasal formülü nas›l
üretebilmektedirler?
20