Page 108 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar

106 CANLILARDAK‹ FEDAKARLIK

Böceklerin Yavrular›n› Beslemeleri
Birçok böcek türü de larvalar›n› ve yavrular›n› beslerler. Örne¤in, oyu-
cu böcekler, bir çukurda sakl› larvalar› tohumlarla beslerler. S›çray›c› a¤aç
böcekleri ise a¤ac›n kabu¤unda spiral biçimi yar›klar açarak besleyici s›v›lar
tafl›yan borucuklar› ortaya ç›kar›r ve minik larvalar› borulardan beslerler.
Tahta kurtlar›n›n ifli oldukça zordur; sert, sindirilemeyen ve azot miktar› çok
az olan odunu yavrular›na bir flekilde yedirmeleri gerekir. Odun böcekleri
ve odun yiyici k›nkanatl›lar, bu sorunu flöyle çözmüfllerdir: Odunu önce
kendileri kemirerek sindirim sistemlerinde yumuflat›rlar; sonra yumuflam›fl
odunu, yine vücutlar›ndaki selüloz parçalay›c› tek hücreli hayvanlar ve sin-

dirim sular›yla kar›flt›rarak d›flar› ç›kar›r ve yavrular›na verirler. A¤aç kabu-
¤u k›nkanatl›lar› ise kabuk alt›nda odun çi¤neyerek açt›klar› tüneller içine
yumurtlarlar ve buralara, selülozu larvalar›n çi¤neyebilece¤i flekle çeviren
mantar türlerini getirirler. 105
Allah her canl›ya r›zk›n› farkl› flekillerde vermektedir. Yukar›da örnek-
leri verilen böcekler de Allah'›n izniyle r›z›klar›n› bulan canl›lard›r. Allah,
anne veya babalar›n› vesile ederek, bu minik canl›lar› da r›z›kland›rmakta-
d›r. Allah, Kuran'da her canl›n›n r›zk›n› Kendisi'nin verdi¤ini flöyle bildir-
mektedir:
Kendi r›zk›n› tafl›yamayan nice canl› vard›r ki onu ve sizi Allah r›z›k-
land›r›r. O, iflitendir, bilendir. (Ankebut Suresi, 60)

Yavrular›n Tafl›nmalar›
Genelde güçsüz ve çelimsiz olan yavrular, yer de¤ifltirirken veya tehli-
ke anlar›nda genellikle anne veya babalar› taraf›ndan tafl›n›rlar. Her canl›n›n
yavrusunu tafl›ma yöntemi birbirinden farkl›d›r; kimi s›rt›nda, kimi a¤z›nda,
kimi de kanatlar›ndaki özel keselerde yavrular›n› tafl›r. Yavrular bu tafl›nma
esnas›nda hiç zarar görmezler ve hemen güvenli bir ortama ulaflt›r›l›rlar.

Özellikle tehlike anlar›nda anne babalar›n yavrular›n› tafl›yarak olay
yerinden uzaklaflt›rmalar› önemli bir fedakarl›k örne¤idir. Çünkü yavrunun
herhangi bir flekilde tafl›nmas› hayvan›n h›z›n› ve hareket kabiliyetini önem-
li ölçüde azalt›r. Ancak canl›lar buna ra¤men, tehlikeli bir durumda yavru-