Page 107 - Doğadaki Mühendislik
P. 107
Tepkili Yüzme Sistemleri 105
nu deniz diplerinde, yar›klar›n ve ka-
yalar›n içinde veya etraf›nda dolaflarak
geçirir.
Ahtapotun iç derisi, üst üste duran
kas tabakalar›ndan oluflur. Boyuna
kaslar, dairesel kaslar ve radyal kaslar
olarak adland›r›lan üç farkl› kas doku-
su vard›r. Bu dokular birbirlerini den-
geleyerek ve destekleyerek ahtapotun
farkl› hareketlerini mümkün k›lar.
Püskürtme süreci bafllad›¤›nda da- Ahtapot, boylamas›na uzanan iki
iresel kaslar boyca k›sal›r. Ancak ha- ayr› kas tabakas›ndan bir tanesini
di¤erinden daha fazla kasarak vü-
cimlerini korumak e¤iliminde oldukla- cudunu e¤ebilir ve bu sayede su
r› için bu kez genifllikleri büyür. Bu, içinde kolayl›kla süzülebilir.
vücudun uzamas›na neden olabilecek bir harekettir. Ayn› anda boyuna kaslar
gerginleflir ve vücudun uzamas›n› engeller. Deri duvar›n›n kal›nlaflmas›na ne-
den olan tüm bu geliflmeler s›ras›nda radyal kaslar gerili vaziyettedir. Püskürt-
menin sonunda radyal kaslar kas›larak boylar›n› k›salt›r. Bunun sonucunda vü-
cut duvar› incelir, iç bofllu¤un çap› artar ve tekrar içerisi su ile dolar.
Mürekkepbal›klar›ndaki kas sistemi de ahtapottakine benzer. Fakat önem-
li bir farkl›l›k vard›r: Mürekkepbal›¤›n›n vücudunda, ahtapotun boyuna kasla-
Mürekkepbal›¤› ahtapotlarda oldu¤u gibi radyal ve dairesel kaslara sahiptir. Fakat, ah-
tapottaki boyuna kaslar yerine, mürekkepbal›¤›nda sert lif tabakalar› vard›r. Bu lif ta-
bakalar›, her iki kas grubu da kas›ld›¤›nda vücudun uzamas›n› engeller. Ayr›ca radyal
kaslar için sa¤lam bir yüzey oluflturur.
Adnan Oktar