Page 167 - Doğadaki Mühendislik

Tasar›m ve Yarat›l›fl 165

KURBA⁄ALARDA ÜREME MUC‹ZELER‹
Pek çok kifli kurba¤alar›n sadece, küçük yumurtalardan ç›kan "iribafl"
adl› yavrular›n geliflmesi yoluyla ço¤ald›klar›n› zanneder. Oysa öyle kurba-
¤a türleri vard›r ki, üreme flekilleri çok daha flafl›rt›c›d›r. 58
Kurba¤alar, çok farkl› çevrelerde yasayabilecek özelliklerde yarat›lm›fl-
lard›r. Dolay›s›yla, Antartika d›fl›nda tüm k›talarda hayat sürebilirler: Çöller-
de, ormanlarda, çay›rlarda ve hatta yükseklikleri 5000 m.’yi aflan Himalaya
ve And Da¤lar›’nda bile yaflayan kurba¤a türleri vard›r. En bol bulundukla-
r› yerler ise tropikal bölgelerdir. 2 kilometrekarelik bir ya¤mur orman› par-
ças›nda yaklafl›k 40 farkl› türde kurba¤aya rastlanm›flt›r.
Kurba¤alar›n baz› türlerinde yaln›z erkekler, baz› türlerinde yaln›z di-
fliler, baz› türlerinde de her ikisi birden yavrulara bekçilik eder. Costa Ri-
ca’n›n "Küçük Ok Zehiri Kurba¤alar›"n›n erkekleri, yumurtalar›n bafllar›nda
onlar çatlayana kadar 10-12 gün bekçilik yapar. Dünyaya gelen iribafllar ola-
¤anüstü bir çaba gösterip diflinin s›rt›na t›rman›r ve annenin s›rt›na adeta
kaynaflm›flças›na tutunurlar. Yavrular›n tutunma ifli tamamlan›nca, difli kur-
ba¤a ormanda yer alan Bromelia türündeki a¤açlardan birine t›rman›r. Bu
a¤ac›n havaya bakan aç›kl›klar›nda kadeh fleklinde çiçekler mevcuttur. Çi-
çeklerin içi ise su doludur. Anne kurba¤a bu çiçeklere ulafl›nca yavrular›n›
çiçe¤in içine b›rak›r. Yavrular art›k burada güvenle büyüyecektir.
Ancak bu su birikintisinde yavrular›n beslenmesini sa¤layacak herhan-
gi bir yiyecek yoktur. Bu nedenle anne kurba¤a, yavrular›n eriflkin hale ge-
lebilmesi için gerekli olan 6 hafta boyunca s›k s›k su birikintisine u¤rayarak
döllenmemifl bir yumurta b›rak›r. ‹ri-
bafllar, protein ve karbonhidrat yö-
nünden hayli zengin olan bu yumur-
tay› yiyerek beslenir.
Gladyatör kurba¤alar› ise yu-
murtalar›n›n bulundu¤u alan› kolla-
yan bir baflka kurba¤a türüdür. Bu
türün erkekleri, bafl parmaklar›n›n
dibinde bulunan ve i¤neye benzeyen
ç›k›nt›larla yarat›lm›fllard›r. Baflka bir

Adnan Oktar