Page 141 - Düşünen İnsanlar İçin
P. 141
Bit ki nin si ne ği ya ka la mak ta ki hı zı son de re ce et ki le yi ci dir. Bit ki -
nin ka pan ma hı zı, in san eli nin mak si mum ka pan ma hı zın dan da ha
faz la dır (eli niz açık ken or ta sı na ko nan bir si ne ği ya ka la ma yı de ner se -
niz, bü yük ola sı lık la ba şa ra maz sı nız, ama bit ki bu işi ba şa ra bil mek te -
dir). Pe ki kas la rı, ke mik le ri ol ma yan bir bit ki na sıl olup da böy le ani
bir ha re ket ya pa bil mek te dir?
Araş tır ma lar ve nüs bit ki si nin için de elekt rik sel bir sis tem ol du -
ğu nu or ta ya koy muş tur. Sis tem şöy le ça lı şır: Bit ki nin tüy cük le rin de si -
ne ğin çarp ma sıy la olu şan me ka nik et ki, tü ycük le rin al tın da ki alı cı la ra
ile ti lir. Eğer me ka nik it me ye te rin ce güç lüy se, alı cı lar dan tıp kı bir ha -
vuz da ki dal ga lar gi bi tüm yap rak bo yun ca elekt rik sel sin yal ler yol la -
na cak tır. Sin yal ler yap rak la rı ani bir bi çim de ha re ket et ti ren mo tor
hüc re le re ula şır ve si ne ği yu ta cak me ka niz ma ha re ke te ge çer.
Bit ki nin uya rı sis te mi nin ya nın da, yap rak la rı nın ka pan ma sı nı
sağ la yan me ka nik sis tem de son de re ce mü kem mel bir ya ra tı lış ta dır.
Bit ki için de ki hüc re ler elekt rik sel uya rı alır al maz bün ye le rin de ki su
den ge le ri ni de ğiş ti rir ler. Yap rak la rın oluş tur du ğu ka pa nın iç ta ra fın -
da ki hüc re ler bün ye le rin de ki su yu bı ra kıp çö ker ler. Bu olay ha va sı
alın mış bir ba lo nun sön me si ne ben zer. Ka pa nın he men dı şın da ki hüc -
re ler ise aşı rı su ala rak şi şer. Böy le ce in sa nın ko lu nu ha re ket et tir me si
için bir ka sın gev şer ken öte ki nin ka sıl ma sı na ben zer şe kil de, ka pan
ka pa nır. İçer de hap so lan si nek ise her çır pın ma sın da tüy le re tek rar
139