Page 132 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni
P. 132

Kazlar›n uçuflunu örnek alan bilim adamlar›, uçaklar›n uzun me-
                safeleri "V" fleklinde otonom olarak uçmalar›n› sa¤layan bir sis-
                tem gelifltiriyorlar. Bu uçufl düzeninin uçaklarda da kazlar›n göç
                uçuflunda oldu¤u gibi enerji tasarrufu sa¤layaca¤›n› ümit ediyor-
                lar.
                   "V" düzeni ile uçan jet uçaklar›, liderlerinin oluflturdu¤u hava ak›mlar› üzerinde
                giderek enerjiden tasarruf ederler. Uça¤› el kontrolüyle ideal noktada tutmak yoru-
                cudur, bu nedenle NASA'n›n Dryden Uçufl Araflt›rma Merkezi, UCLA ve Boeing te-
                sislerindeki mühendisler, bu ifli otomatik olarak gerçeklefltiren bir sistem gelifltir-
                mektedirler. Bilim adamlar› bir gün, yolcu, kargo ve askeri uçaklar›n %20 yak›t ta-
                sarrufu yapmak için bu uçufl fleklini taklit edebileceklerini umuyorlar.
                Projenin bafl mühendisi Brent Cobleigh "New York ile Los An-
                geles aras›nda günde bir kez giderek, y›lda 250 gün uçufl yapan
                bir 777 uça¤›, bu yöntemle yak›ttan milyonlarca dolar tasar-
                ruf edecek" demektedir. 1 Nitekim iki NASA jeti, bu uçufl
                fleklinin önemli bir yak›t tasarrufu sa¤lad›¤›n› ilk defa göster-
                diler. Uçaklar ayn› mesafeyi uçmufl olmalar›na ra¤men, so-
                nuçlar ikinci uça¤›n öndeki uçaktan %12 daha az yak›t kullan-
                                             d›¤›n› ortaya koydu.












                                                     1. Fenella Saunders, "It's a Bird, It's a
                                                     Plane", Discover, vol. 23, no. 5, May›s 2002.
   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137