Page 24 - Makaleler 3. Cilt

22 MAKALELER -3-

ce yüzde 7'sini oluflturan, Java kökenlilere b›rakt›. Javalar ülkede az›nl›k,
fakat Hollanda bölgeye geldi¤i andan itibaren onlarla ticari iliflkilerde bu-
lunan ve destek veren bir gruptu. Javalar k›sa süre içinde Endonezya'y› ta-
mamen egemenlikleri alt›na almaya ve Müslümanlar›n oluflturdu¤u mu-
halefet hareketlerini sindirmeye girifltiler. Endonezya'n›n ekonomik ve si-
yasi olarak tam ba¤›ms›zl›¤›n› isteyen ve bunun için mücadele eden ülke-
nin en büyük adas› olan Sumatra adas›ndaki Müslüman Açe halk›na yö-
netimde hiçbir hak tan›maya yanaflmad›lar. Açe Sumatra adas›, Hollanda
bölgeye geldi¤inde ba¤›ms›z bir krall›kt›. 16. yüzy›lda Hollandal›lara kar-
fl› Osmanl› halifesinden yard›m istemifl ve Osmanl› tebas› haline gelmifl bir
Müslüman topra¤›yd›. Ancak sömürgeciler giderken buray› Endonezya'ya
b›rakt›lar ve Endonezya Açe Sumatra'y› kontrolu alt›nda tutmaya bafllad›.
Javal›lar 1950 y›l›nda devlet yap›s›n›n üniter bir yap›ya dönüfltürüldü-
¤ünü ilan ettiler ve ada halk›n›n ç›karlar› yerine kendi yerel ç›karlar›n› ön
planda tutan bir politika izlemeye devam ettiler. Ülkede siyasal partiler-
den Endonezya Milliyetçi Partisi (PNI) Baflkan Sukarno'ya yak›nl›¤›yla bi-
linmekteydi ve oylar›n›n % 80'ini Java bölgesinden sa¤l›yordu. Bu partinin
karfl›s›nda ülkenin en önemli siyasal güçlerinden birisi Müslümanlar›n
kurdu¤u Masjumi Partisi'ydi (PM). O kapat›l›nca yerine Nahdatul Ulema
(NU) kuruldu. Javal›lar PNI sayesinde kendi yerel ç›karlar›n› Endonez-
ya'y› oluflturan adalar halk›n›n ortak ve genel ç›karlar›ym›fl gibi gösterdi-
ler. Bunu yapmak için de, ülkenin etnik yap›s› son derece heterojen olma-
s›na ra¤men "Endonezya milliyetçili¤i" fikrini ortaya att›lar. Oysa bu ger-
çekte "Java milliyetçili¤i"nden farkl› bir fley de¤ildi.
Sumatra adas›nda ‹slam›n yüzy›llar boyunca bayraktarl›¤›n› yapm›fl
Müslüman Açe halk› Hollanda sömürgecili¤inin bir devam› olarak gör-
dükleri Endonezya sömürgecili¤ine karfl› ç›kmaya ve kendi ba¤›ms›z dev-
letlerini kurmak için mücadele etmeye bafllad›lar. Açe halk› bu amaçla Açe
Sumatra Milli Kurtulufl Cephesi ad›yla bir örgüt kurdu. Bu cephe 4 Kas›m
1976'da yay›nlad›¤› bir bildiri ile Açe Sumatra'n›n ba¤›ms›zl›¤›n› ilan etti
ve cephenin lideri Dr. Tungku Hasan di Tiro'nun liderli¤inde ba¤›ms›z bir
hükümet kurdu¤unu aç›klad›. Ancak Endonezya hükümeti sahip oldu¤u
d›fl deste¤e güvenerek bu hükümeti tan›mad›. 1965-66 y›llar›nda ülkede ç›-
kan kar›fl›kl›klar neticesinde General Suharto CIA deste¤i ile yönetime el