Page 52 - Makaleler 3. Cilt

50 MAKALELER -3-

öne sürüyor. Yine Time'a göre, Sovyetler'de 18 yafl›ndan küçük gençlerin
dini e¤itim görmesi yasak. Dergi, H›ristiyanlar için durumun daha istik-
rarl› oldu¤unu belirtiyor.
Time, ‹slam'›n Moskova için özel bir sorun ve özel bir kayg› kayna¤›-
na dönüfltü¤ünü bildiriyor. Time, Sovyetler Birli¤i'nde halen 300-500 ya-
sal olarak kay›tl› cami bulundu¤unu bildiriyor ve Ekim Devrim'inden
önce ülkede 24 bin cami oldu¤una iflaret ediyor.
Bu olguya ek olarak, Orta Asya Cumhuriyetleri'nde ‹slam'›n etkisinin
giderek yay›lmas› da Sovyet liderini düflündüren baflka bir konu. Örne-
¤in, Pravda gazetesinde ç›kan bir yaz›da, Özbekistan Cumhuriyeti'nde,
‹slam ö¤retilerine karfl›, ateist propagandaya yeterince a¤›rl›k verilmedi-
¤inden yak›n›ld›.
Tacikistan'da ise yüksek düzeydeki bir yetkili, izinsiz vaaz veren ho-
calar›n say›s›n›n artmas›ndan yak›n›yor. Herald Tribune'e göre, Orta As-
ya Cumhuriyetleri'nde ‹slam etkisini giderek art›r›rken, yeralt› ‹slam fa-
aliyetleri de yo¤unlafl›yor. Sovyet yetkilileri, son zamanlarda radikal ‹s-
lam ak›m›n›nda, Orta Asya Cumhuriyetleri'ni etkileme olas›l›¤›ndan
kayg›lan›yorlar." (11)
Fakat Gorbaçov'un ›srarla uygulatt›¤› "Dinsizlik propagandas›" sonuç
vermekten uzakt›. Güçlü bir yeralt› zenginli¤i üzerinde yüksek nüfuslu
bir ‹slami güç, gittikçe büyüyordu. Bu islami uyan›fl› durdurma görevi
bu kez yeni Rus hükümetlerine ve ‹srail'e düflüyordu. Bu görevi devra-
lan ittifak yukar›da sayd›¤›m›z ülkelerde kar›fl›kl›k ç›karmak için türlü
giriflimlerde bulundu ve ço¤u zaman da baflar›l› oldu.
Kerimov yönetiminin ülkede estirdi¤i hava ittifak›n baflar›l› oldu¤u-
nun önemli bir delili. Çünkü Helsinki ‹nsan Haklar› Komitesi'ne ba¤l›
olan Orta Asya'da ‹nsan Haklar›n› Savunma Örgütü'nün verdi¤i bilgile-
re göre Özbekistan'da zindanlar› doldurulanlar›n say›s› elli bini buldu.
Özbekistan yönetimi de tutuklananlar›n say›s›n›n yirmi bini buldu¤unu
itiraf ediyor, ama daha fazlas›n› inkar ediyor. Buna göre 25 milyon nüfus-
lu ülkede her 500 kifliden biri zindanda.
Sonuç olarak, ‹srail ve Rusya'n›n hedefleri ile Orta Asya'da yaflanan-