Page 52 - Biyomimetrik Teknoloji Doğayı Taklit Ediyor

50 Biyomimetik: Teknoloji Doğayı Taklit Ediyor

Alarm Sin ya li Ve ren Bit ki ler

Her kes bit ki le rin teh li ke den ka ça ma dık la rı nı, do la yı sıy la düş man la -
rı na he men tes lim ol duk la rı nı zan ne der. An cak ya pı lan araş tır ma lar du -
ru mun hiç de zan ne dil di ği gi bi ol ma dı ğı nı or ta ya çı kar mış tır. Tam ter si -
ne bit ki ler de şa şır tı cı tak tik ler le düş man la rı nın üs te sin den gel mek te dir -
ler.
Ör ne ğin bit ki ler, yap rak la rı nı ke mi ren bö cek le ri uzak laş tır mak için
ki mi za man za rar lı kim ya sal lar üre tir ler, ki mi za man da bu bö cek ler le
bes le nen av cı bö cek le ri çe ken kim ya sal ko ku lar ya yar lar. Kuş ku suz her
iki tak tik de son de re ce akıl cı dır. Ni te kim ta rım sal alan da ya pı lan fa ali -
yet ler de bu sa vun ma stra te ji si, çok et ki li bir yön tem ola rak tak lit edil me -
ye ça lı şıl mak ta dır. Al man ya'da ki Max Planck Kim ya sal Eko lo ji Ens ti tü -
sü'nde 'bit ki sa vun ma sı ge ne ti ği' ala nın da ça lış ma lar ya pan Jo nat han
Gers hen zon, bu akıl cı stra te ji yi ge re ği gi bi tak lit ede bi lir ler se, ge le cek te
ta rım sal ilaç la ma la rın ze hir siz ya pı la bi le ce ği ni dü şün mek te dir. 49
Ba zı bit ki ler tır tıl lar ta ra fın dan sal dı rı ya uğ ra dı kla rın da he men bu
tır tıl lar la bes le nen av cı bö cek le ri ken di le ri ne çe ken, uçu cu bir kim ya sal
mad de sal gı lar. Yar dı ma çağ rı lan bö cek le rin özel li ği ise yu mur ta la rı nı tır -
tıl la rın içi ne bı rak ma la rı dır. Tır tıl dan ha ber siz onun için de ba rı nan ve yu -
mur ta dan çı kan lar va lar ise, bu tır tıl lar la bes le ne rek bü yü me im ka nı bu -
lur lar. Böy le ce eki ne za rar ve ren tır tıl lar do lay lı bir stra te ji ile im ha edi lir.
Bit ki nin, yap rak la rı nın bir tır tıl ta ra fın dan yen di ği ni an la ma sı ise yi -
ne kim ya sal yön tem ler le ger çek le şir. Bit ki, yap rak la rı nı kay bet ti ği için de -
ğil, tır tı lın sal ya sın da ki kim ya sal la ra tep ki ola rak böy le bir alarm sin ya li
ve rir. Ba sit miş gi bi gö rü nen bu olay da üze rin de du rul ma sı ge re ken pek
çok ko nu var dır. Bun lar dan bir ka çı nı şöy le sı ra la ya bi li riz:
1-Bit ki, tır tı lın kim ya sal sal gı sı nı na sıl al gı la mak ta dır?
2-Bit ki, alarm sin ya li ver di ğin de tır tıl lar dan kur tu la ca ğı nı ne re den
bil mek te dir?
3-Ve ri len sin ya lin bö cek ler de da vet et ki si ya pa ca ğı nı ne re den bil -
mek te dir?