Page 60 - Balarısı Mucizesi
P. 60

BÖCEKLERİN
                                    VERİMLİ UÇUŞLARI


          E      v rim ci bir çiz gi ye sa hip olan "New  r› n›n so ¤uk ha va lar da ne den da ha az ve -
                                                 rim li ol du ¤u ko nu su nu arafl t›r d›. Et ki siz ve
                 Sci en tist" Der gi si'nde ya y›n la nan
                                                 ve rim li ol ma yan uçufl lar da aç› ¤a ç› kan ›s› -
           E 12 Ekim 1996 ta rih li bir ya z› da bö -
           cek le rin uçufl la r› n›n dik ka te de ¤er bir fle -  n›n ar› la r› so ¤uk gün ler de s› cak tut ma ya
           kil de et ki siz ve ve rim li ol ma yan uçufl lar ol -  yar d›m c› ol du ¤u so nu cu  na var d›. Bu, ko -
           du ¤u ve sar fet tik le ri ener ji nin sa de ce %  va n›n ›s› dü ze nin de çok önem li bir yer tut -
           6's› n› me ka nik ener ji ye dö nüfl tür dük le ri  mak tay d›. Ya p› lan bu de tay l› arafl t›r ma lar
           ifa de edi li yor du. Ener ji nin ge ri ka la n› n›n  so nu cun da or ta ya ç› kan so nuç ar› la r›n ka -
           ise ›s› ola rak kay bol du ¤u id dia edi li yor du.  nat kas la r› n›n iki önem li gö re vi ol du ¤uy -
             Bu nun üze ri ne Ari zo na Sta te Üni ver si -  du. Bun lar dan bi ri ar› la r›n uç ma la r› n› sa¤ -
           te si'nden Jon Har ri son ve eki bi ay n› ko nu -  la mak, di ¤e ri ise ih ti yaç la r› olan ›s› y› olufl -
           da arafl t›r ma lar yap t› lar. Bul duk la r› so nuç  -  tur mak t›. Ka nat lar da ki bu ta sa r›m sa ye -
           lar son de re ce fla fl›r t› c›y d›. Bö cek le rin  sin de ar›, çev re ko flul la r› na gö re hem uçufl
           uçufl la r›n da ki dü flük ve ri min as l›n da son  et kin li ¤i ni hem de ›s› üre ti mi ni ih ti ya c›
           de re ce önem li ne den le ri var d›. Bu arafl t›r -  do¤ rul tu sun da de ¤ifl ti re bi  li yor du.
           ma n›n so nuç la r›  Sci en ce  Der gi si'nde  Bu ör nek te gö rül dü ¤ü gi bi, bi lim adam -
           (1996, vol. 274, s.88) ya y›n lan d›. Bu de -  la r› do ¤a da ki bir can l› üze rin de arafl t›r ma
           ney ler de bir ar› ko va n› n›n bu lun du ¤u yer -  ya par ken o can l› da te sa dü fi olu flum lar,
           de ki çev re ›s› s› de ¤ifl ti ri le rek, ar› la r›n vü -  ha ta l› ta sa r›m lar arar lar sa, do¤ ru bir so -
           cut ›s› la r›, ka nat ç›rp ma ve me ta bo liz ma  nu ca ula fla maz lar. Bun la r› arar ken de çok
           h›z la r› öl çül dü. Is› 20 de re ce den 40 de re ce -  bü yük bir za man kay b› na u¤ rar lar. Oy sa
           ye yük sel dik çe ar› la r›n ka nat ç›rp ma fre -  bu gün ke sin ola rak gör mek te yiz ki, do ¤a -
           kan s› % 16, me ta bo liz ma h›z la r› ise % 50  da ku sur suz ta sa r›m lar var d›r. Tüm can l› -
           azal d› ve gö ¤üs ›s› s› da bu na ba¤ l› ola rak  lar, tam ih ti yaç la r› olan özel lik le re sa hip -
           sa bit kal d›. Ar› la r›n dü flüfl gös te ren ka nat  tir ler. Kufl ku suz bu nok ta da kar fl› m› za ç› -
           ç›rp ma fre kans la r› uçufl ta bir so run ya flan -  kan Al lah'›n son suz kud re ti ve il  miy le do -
           ma s› na ne den ol ma d›. Bü tün bun la r›n so  -  ¤a da ki tüm can l› la r› ku sur suz ca var et ti ¤i -
           nu cun da ›s› yük sel dik çe ar› n›n uçu flu nun  dir. ‹fl te in san lar bu ba k›fl aç› s›y la arafl t›r -
           da ha et ki li ve ve rim li bir ha le gel di ¤i an la -  ma yap t›k la r›n da, ya ni ku sur suz lu ¤u arafl -
           fl›l m›fl ol du. Ne ti ce de ar› la r›n kas la r› n›n s› -  t›r d›k la r›n da, çok da ha ça buk so nu ca ula -
           cak olan gün ler de da ha çok ve rim li ol du -  fla bi lir, do ¤a da ki üs tün ya ra t› l›fl sa na t› na
           ¤u or ta ya ç›k t›.                   çok da ha ya k›n dan fla hit ola bi lir ler.
             Bu nun üze ri ne Har ri son, ar› la r›n uçufl la -
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65