Page 166 - Tarihi Bir Yalan Kabataş Devri

TARİHİ BİR YALAN: KABATAŞ DEVRİ

1900 yı lın da Ege De ni zi'nin ba tı gi ri şin de, Cre te ve Kythe ra
ada la rı nın ara sın da ba tık bir ge mi bu lun du. Ge mi hey kel ler, am fo -
ra lar ve çe şit li ka lın tı lar la do luy du. Bu, mo dern ar ke olo ji nin ilk bü -
yük de ni zal tı bu luş la rın dan dı. Ka lın tı la rın bü yük bir bö lü mü, Hz
İsa'dan bir sü re ön ce ya şa mış Yu nan lı sa nat çı la rın eser le ri ola rak ta -
nım lan dı. Fa kat iç le rin den bir ta ne si nin; ki reç len miş, bronz bir ese -
rin, han gi amaç la kul la nıl dı ğı tam ola rak be lir le ne me di. An cak yıl -
lar son ra ya pı lan araş tır ma la rın ar dın dan, bu ta nım la na ma yan ka -
lın tı nın "hay ret uyan dı ran, kar ma şık bi lim sel bir alet" ol du ğu tes pit
edil di.
İl ginç alet, ya vaş ya vaş ku ru duk ça, es ki tah ta kap la ma ka lın tı -
sı ve için de ki par ça la rı çat la dı ve or ta ya dört ta ne düz-ya tay par ça
çık tı. Diş li çar kın iç ta ra fın da ise zar zor oku na bi len bir ya zı var dı.
Bi lim adam la rı bu ale tin bir de niz ci lik ara cı ol du ğu nu doğ ru la dı lar.
Alet hak kın da sü rek li ye ni fi kir ler or ta ya atı lı yor, net bir so nu ca va -
rı la mı yor du. İn san eliy le ya pıl mış bu alet hak kın da ki spe kü las yon -
lar, 1951 yı lın da Ya le Uni ver si te si'nden Pro fe sör De rek de Sol la Pri -
ce'ın araş tır ma la rı na ka dar sür dü.
Ale ti tek rar oluş tu ra bil mek için, Pri ce ve Yu nan lı ça lış ma ar ka -
daş la rı, X ve Gam ma ışın la rı kul la na rak me ka niz ma yı in ce le di ler.
Me ka niz ma da kat man kat man, üst üs te, çe şit li boy lar da diş li le rin
bu lun du ğu nu keş fet ti ler. Ola sı diş li oran la rı nın uzun he sap la ma la -
rı nı yap tık tan son ra Pri ce hay ret ve ri ci bir so nu ca ulaş tı: es ki Yu nan
mu cit le ri Gü neş, ay ve ge ze gen le rin geç miş, şim di ki ve ge le cek te ki

164