Page 104 - Vücut Elektriği Mucizesi
P. 104
102 VÜCUT ELEKTRİĞİ MUCİZESİ
Kas Hücrelerindeki Elektriksel Düzen
Elektrik akımı kas hücresine iletilince bu, voltaj değişimine sebep
olur. Bu değişimden, hassas kalsiyum kanallarının üzerinde bulunan ke-
seler etkilenir ve hücre içine doğru kalsiyum iyonları bırakılır.
Keselerden dışarıya kalsiyumun bırakılması, tropomiyozinlerin yer de-
ğiştirmesine ve aktinlerin miyozinlerle etkileşen bölgesinin açılmasına
sebep olur. Bu, son derece önemli bir süreçtir; çünkü kas hücrelerindeki
kasılma, proteinlerin birbiri üzerinde kayan plaklar şeklinde hareket et-
mesiyle gerçekleşebilmektedir. Fakat normal halinde aktin iplikçikleri,
63
tropomiyozin adlı proteinlerle örtülüdür. Bu nedenle kalsiyum iyonu-
nun serbest kalması -diğer bir deyişle kas hücrelerindeki elektriksel et-
kileşim- hareket edebilmemiz açısından çok önemlidir.
Bir sinirsel uyarının kas liflerine ulaşması, hücre içinde zincirleme
ve karmaşık biyokimyasal olayların başlamasına neden olur. Böylece
kas liflerinin kasılabilmesi için gerekli olan enerji ortaya çıkar. Elektrik
akımı bir kas hücresine geldiğinde ve kalsiyum atomları serbest kaldı-
ğında, bu bir sistemle DNA’ya iletilir. Gerekli enzimlerin* üretileceği
DNA’nın ilgili kısımlarında RNA sentezi olur. Tam gerekli cevabın ve-
rilmesi için enzim sentezi, DNA’nın aktif hale geçmesi, RNA üretiminin
başlaması ve RNA’nın çekirdek dışına taşınması basamaklarının yine
enzimlerce kontrol edilmesi gerekmektedir. Son olarak üretilen enzim-
64
lerden yalnızca biri olan ATPaz* ATP’lerin* kullanılmasını gerçekleştir-
mekte, bir başkası ATPaz’ların doğru yere gelmesini sağlamaktadır.
Ardından ATP adını verdiğimiz enerji paketçiklerinin milyonlarcası,
milyonlarca proteinle birleştirilir ve ATP’nin kullanılmasıyla kasılma
olur. Kasılmanın sonrasında yeniden ATP harcanarak hücre içine dağıl-
mış halde bulunan kalsiyumun keselere doldurulması sağlanır, tropo-
miyozinler aktinleri yeniden kaplar ve milyonlarca kas hücresi yeni bir
kasılma hareketi için hazırlanmış olur.
* Enzim: Hücre içinde üretilen ve bütün hayat fonskiyonlarını başlatan, hızlandıran, katalizör
proteinlerdir. Biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşme sürecini hızlandırırlar.
* ATPaz: ATP’den ADP oluşmasını hızlandıran enzim.
* ATP (Adenozin trifosfat): Canlıların doğrudan kullandığı hücresel enerji molekülü, biyolojik
enerji. ATP molekülü, canlılardaki en önemli moleküllerden biridir ve kaslarda bol miktarda
bulunur. Görevi de biyokimyasal reaksiyonlara güç sağlamak için acil bir enerji kaynağı ol-
maktır.