Page 48 - Atomun Sırları

Yanyana Gelen HerAtom Hemen
Reaksiyona Girseydi Ne Olurdu?
Az önce tüm evrenin 109 elementin atomlar›n›n birbirleriyle reak-
siyona girmeleri sonucu olufltu¤unu söylemifltik. Burada, üzerinde dik-
katle durulmas› gereken bir nokta vard›r; o da, tepkimenin oluflabilme-
si için çok önemli bir koflulun gerçekleflmesi gerekti¤idir.
Örne¤in, oksijenle hidrojen her biraraya geldi¤inde su oluflmaz. Ya
da demir havayla temas eder-etmez hemen paslanmaz. E¤er öyle ol-
sayd›, kat› ve parlak bir metal olan demir, birkaç dakika içinde yumu-
flak bir toz olan demir okside dönüflürdü. Durum böyle olmasayd› yer-
yüzünde metal diye bir madde kalmazd›. Çok tuhaf bir dünyada yaflar-
d›k. Yanyana gelen 2 maddenin atomlar› hemen tepkimeye gire r d i .
Böyle bir durumda ise, koltu¤a bile oturman›z mümkün olamazd›.
Çünkü koltu¤u oluflturan atomlarla vücudunuzu oluflturan atomlar he-
men tepkimeye girer ve koltuk-insan aras› bir varl›k (!) olurdunuz.
fiüphesiz ki, böyle bir dünyada canl› hayat›n varl›¤› sözkonusu bile
olamazd›. Acaba, böyle bir sonucun yaflanmas›n› ne engellemektedir?
Bir örnekle aç›klamak gerekirse, hidrojen ve oksijen molekülleri
oda s›cakl›¤›nda çok yavafl tepkimeye girerler, yani “su” oda s›cakl›¤›n-
da çok yavafl oluflur. Ancak, ortamdaki s›cakl›k artt›¤›nda moleküllerin
enerjileri de artar ve tepkime h›zlan›r, yani su daha h›zl› oluflur.
Bilimadamlar› bu durumu aç›klayabilmek için, “Aktifleflme Enerjisi”
diye adland›rd›klar› bir kavram ortaya atm›fllard›r. Bu kavram, molekül-
lerin tepkimeye girebilmeleri için gerekli enerji s›n›r›n› ifade etmekte-
dir. Su örne¤inde görüldü¤ü gibi, hidrojen ve oksijen moleküllerinin
tepkimeye girip suyu oluflturabilmeleri için, enerjilerinin aktifleflme
enerjisinden yüksek olmas› gerekmektedir.

48 ATOMUN SIRLARI