Page 166 - Evrim Açmazı 1. Cilt

164 H‹POTEZ

lanmıfltır. De¤il tesadüf eseri, kontrollü daki hipotez ve gözlemi kapsar. Örne¤in,
deney ortamlarında bile bu mümkün ola- "evrim teorisi" paleontolojiden, anato-
mamıfltır. (bkz. Miller Deneyi, Fox De- miden, fizyolojiden, biyokimyadan, ge-
neyi) netikten ve di¤er ilgili bilimlerden gelen
hipotezleri ve gözlemleri içine alır. Bir
bilim adamı, hipotezine uymayan bir
i
z
t
o
p
H Hipotez
e
gözlem yaptı¤ı zaman, ya hipotezin ya
Birtakım gerçekler veya olaylar kar- da gözlemin yanlıfl oldu¤u sonucuna va-
flısında öne sürülen açıklamaya ya da bir rır. E¤er gözlem do¤ruysa hipotezini
probleme geçici olarak sunulmufl çözü- reddeder ya da yeniler. Bilimde en uy-
me "hipotez" denir. ‹yi bir hipotezin is- gun olan ise her yeni gözlemin hipotezle
patlanabilmesi için deney ve gözlemlere uyum sa¤lamasıdır.
açık, eldeki verilere uygun özellik taflı- Ancak evrim teorisi söz konusu ol-
ması gereklidir. Aynı zamanda bulunan du¤unda, bilimin hiçbir dalındaki hipo-
yeni gerçeklere ve tahminlere de açık ol- tezin teoriyi do¤rulamadı¤ı görülür. Fa-
malı, gerekti¤inde üzerinde kısmi de¤i- kat teorinin herfleye ra¤men ayakta tutul-
fliklikler yapılabilmelidir. 201 ması için tüm bunlar göz ardı edilmekte-
Bilim adamı önce yaptı¤ı gözlemler dir. (bkz. Evrim teorisi)
do¤rultusunda bir genelleme yapar ya da
gözlemlerin niteli¤i hakkında geçici bir
k

n
o
›
H Hoatz›n kuflu
a
z
fl
u
t
u
fikir veren olaylar zinciri arasındaki ne-
den-sonuç iliflkisini belirten bir hipotez Evrimcilerin, Archæopteryx'i ara ge-
kurar. Arafltırmaya do¤ru ilk adım hipo- çifl formu olarak gösterirken dayandıkla-
tezle atılır. Hipotez kurulurken yapılan rı noktalar, hayvanın dinozorlara benze-
ön tahminler daha sonra kontrollü de- yen iskelet yapısı, kanatları üzerindeki
neylerle sınanabilmelidir. Do¤rudan pençeleri ve a¤zındaki diflleridir. (bkz.
do¤ruya denenemeyen karmaflık hipo- Archæopteryx) Bunlar nedeniyle Arc-
tezler ise bunlardan mantı¤a uygun bazı hæeopteryx'in sürüngen özelliklerini ha-
sonuçların çıkarılıp çıkarılamayaca¤ını la yo¤un olarak taflıyan, bazı kufl özellik-
göstermek üzere sınanır. Bir hipotez bu lerini de yeni kazanmıfl olan bir geçifl
yüzden deneysel sınama esasına dayan- formu oldu¤u iddiasındadırlar.
malı yani herhangi bir yolla do¤rulana- Oysa sözü edilen "sürüngen özellik-
bilen bir tahmin yapmalıdır, yoksa sade- leri", gerçekte Archæopteryx'i bir sürün-
ce bir spekülasyon olarak kalır. 202 gen yapmaz. Özellikle Archæopteryx'in
Çok sayıda gözlem ve deneyle des- kanatlarındaki pençeler öne sürülerek
teklenebilen bir hipotez ise teori olur. yapılan iddialar geçersizdir. Çünkü bu-
(bkz. Teori) Bir teori, birkaç farklı alan- gün de dünyada pençe-kanatlara sahip

Evrim Açmaz› (Ansiklopedik)