Page 42 - Sakın Unutmayın
P. 42
Sakın Unutmayın
fes bo ru su nu da aşa rak ak ci ğe re ula şır. Kal bi miz de, da mar la rı mız da,
kı sa ca sı vü cu du muz da ki her bir hüc re de bu ok si jen kul la nı lır. Bir iki
da ki ka bi le ça lış ma ma la rı du ru mun da in sa nın ölü mü ne se be bi yet ve -
re cek or gan lar, be de nin can lı lı ğı nın de va mı nı sağ la mak için ay nı sa -
ni ye ler için de, baş ka fa ali yet le ri de bir lik te yü rü tür ler. Pek çok iş le -
mi bir bi ri ne ka rış tır ma dan, şa şır ma dan, ak sat ma dan bü yük bir us ta -
lık ve akıl la ye ri ne ge ti rir ler. Bu uyum da bir ak sak lık ol sa ne fes al -
ma mız da, ya şa mı mı zı sür dür me miz de im kan sız ha le ge lir di.
Gör me ola yı için de ay nı şey ge çer li dir. Göz, can lı la rın ya ra tıl mış
ol du ğu nun en açık de lil le rin den bi ri dir. Ge rek in san gö zü ol sun ge -
rek se hay van göz le ri ol sun, can lı la rın sa hip ol duk la rı tüm gör me or -
gan la rı ku sur suz bir düzenin çok et ki le yi ci ör nek le ri dir. Gö zü müz,
21. yüz yıl tek no lo ji si ile bi le eri şi le me miş ka li te de bir gö rün tü yü bi -
ze sun mak ta dır. Ama unut ma yın ki bir gö zün gö re bil me si için ay nı
an da tüm par ça la rı nın var ol ma sı ve uyum için de ça lış ma sı ge re kir.
Ör ne ğin kor nea, kon jonk ti va, iris, göz be be ği, göz mer ce ği, re ti na,
ko ro id, göz kas la rı, göz ya şı bez le ri gi bi tüm par ça lar ol sa ve ça lış sa
ama bir tek göz ka pa ğı ol ma sa göz kı sa sü re de bü yük bir tah ri ba ta
uğ rar ve gör me iş le vi ni yi ti rir. Yi ne ay nı şe kil de gö zü oluş tu ran tüm
or ga nel ler var ol sa ama göz ya şı üre ti mi dur sa göz kı sa sü re de ku rur
ve kör olur. Bu du rum da kar şı mı za önem li bir so ru çık mak ta dır: Pe -
ki bu ka dar uyum lu or ga nel le ri bir an da kim var et miş tir? Gör me -
mi zi ola nak lı kı lan gö zü kim mey da na ge tir miş tir?
El bet te gö zün olu şu mu na ka rar ve ren, gö zün sa hi bi olan can lı
de ğil dir. Zi ra gör me nin ne de mek ol du ğu nu da hi bil me yen bir can -
lı nın, gö re bil mek için bir gör me or ga nı na ih ti yaç duy ma sı ve ken di
40