Page 56 - Kuran'da Adalet ve Hoşgörü
P. 56
54 KURAN'DA ADALET VE HOfiGÖRÜ
görüleceği gibi, Batılı pek çok tarihçi teyid etmektedir. Ayrıca
bu gerçek, geçmişte Türklerin yönetiminde asırlarca yaşamış
halklara mensup araştırmacılar tarafından da samimiyetle dile
getirilmektedir. İki büyük Türk imparatorluğu olan Büyük Sel-
çuklular ve Osmanlı İmparatorluğu bu konuda akla gelen ilk
örneklerdir. Bu imparatorlukların yönetimi altında asırlar bo-
yunca yaşayan çeşitli halklar arasında gerçek adalet sağlanmış,
toplumda barış ve hoşgörü hakim olmuştur.
Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun
adaletle hükmeden hakanları
Türklerin İslamiyeti kabulüyle birlikte hakanların, padişah-
ların yönetimi de İslam ahlakına göre olmuştur. Kuran'da
Allah'ın bildirdiği adaleti uygulayan yöneticiler, bu tutumları
neticesinde çok büyük başarılar elde etmiş, büyük fetihler ger-
çekleştirmiş ve İslam'ın yayılmasında önemli katkılarda bulun-
muşlardır. İngiliz araştırmacı Sir Thomas Arnold, The Preac-
hing of Islam adlı kitabında Hıristiyanların, Selçukluların bu tu-
tumlarından dolayı, nasıl onların idaresi altına girmek istedikle-
rini şöyle anlatmıştır:
"İslam idaresi, altında dini hayatın emniyette olduğu hak-
kındaki bu hisler, yine o devirlerde Küçükasya (Anadolu)
Hıristiyanlarının, Selçuk Türklerini bir kurtarıcı sıfatı ile
karşılamalarına vesile olmuştu... Hatta VIII. Mihail (1261-
1282) devrinde, Küçükasya içerisindeki ufak kasabaların
halkı, Bizans İmparatorluğunun istibdadından kurtulmak
ümidi ile Türkleri kasabalarının işgali için davet etmişlerdi.
Hatta bu halk arasında zengin veya fakir birçok kimseler,