Page 66 - Evrenin Yaratılışı

64 EVRENİN YARATILIŞI

i lat tan son ra 1054 yı lı nın 4 Tem muz ge ce si, Çin İm pa ra tor lu -
ğu'nun ast ro nom la rı, gök yü zün de çok dik kat çe ki ci bir ola yın
ger çek leş ti ği ni göz lem le di ler. Gök yü zün de ki bo ğa bur cu nun
M ya kın la rın da, ani den çok par lak bir yıl dız or ta ya çık tı. Yıl dız
o ka dar par lak tı ki, ışı ğı gün düz le ri bi le ko lay lık la far ke di le bi li yor, ge ce ise
ne re dey se Ay'dan da ha par lak gö rü nü yor du.
Çin li ast ro nom la rın gör dük le ri ve kay det tik le ri bu olay, ev ren de ki en il ginç
ast ro no mik olu şum lar dan bi riy di as lın da. Bu bir "sü per no va"ydı.
Sü per no va de yi mi, ast ro nom lar ta ra fın dan bir yıl dı zın pat la ya rak da ğıl ma -
sı nı isim len dir mek için kul la nı lır. Dev bir yıl dız, kor kunç bir pat la ma ile ken -
di si ni yok eder ve için de ki mad de de yi ne kor kunç bir hız la dört bir ya na da -
ğı lır. Bu pat la ma sı ra sın da ya yı lan ışık, yıl dı zın nor mal ışı ma sın dan bin ler ce
kat da ha kuv vet li dir.
Ast ro nom lar sü per no va la rın ev re nin olu şu mun da çok önem li bir rol oy na -
dı ğı nı dü şü nür ler. Bu pat la ma lar, ast ro nom la rın tah mi ni ne gö re, mad de nin
ev ren de bir nok ta dan baş ka nok ta la ra ta şın ma sı işi ne ya rar. Pat la ma so nu cun -
da da ğı lan yıl dız ar tık la rı nın, ev re nin baş ka kö şe le rin de bi ri ke rek ye ni den yıl -
dız lar ya da yıl dız sis tem le ri oluş tur du ğu var sa yıl mak ta dır. Bu var sa yı ma gö -
re, Gü neş, Gü neş Sis te mi için de ki ge ze gen ler ve bu ara da el bet te bi zim Dün -
ya mız da, çok es ki za man lar da ger çek leş miş bir sü per no va pat la ma sı nın so -
nu cun da or ta ya çık mış tır.
An cak işin il ginç ya nı, ilk ba kış ta ba sit bi rer pat la ma gi bi du ra bi le cek olan
sü per no va la rın, ger çek te çok has sas ba zı den ge ler üze ri ne ku rul muş ol ma la -
rı dır. Mic ha el Den ton, Na tu re's Des tiny (Doğanın Kaderi) ad lı ki ta bın da şöy -
le ya zar:

Sü per no va lar ve as lın da bü tün yıl dız lar ara sın da ki me sa fe ler çok kri tik bir
ko nu dur. Ga lak si miz de yıl dız la rın bir bir le ri ne or ta la ma uzak lık la rı 30 mil -
yon mil dir. Eğer bu me sa fe bi raz da ha az ol say dı, ge ze gen le rin yö rün ge le ri
is tik rar sız ha le ge lir di. Eğer bi raz da ha faz la ol say dı, bir sü per no va ta ra fın -
dan da ğı tı lan mad de o ka dar da ğı nık ha le ge le cek ti ki, bi zim ki ne ben zer ge -
ze gen sis tem le ri bü yük ola sı lık la as la olu şa ma ya cak tı. Eğer ev ren ya şam için
uy gun bir me kan ola cak sa, sü per no va pat la ma la rı çok be lir li bir oran da ger -
çek leş me li ve bu pat la ma lar ile di ğer tüm yıl dız lar ara sın da ki uzak lık, çok
45
be lir li bir uzak lık ol ma lı dır. Bu uzak lık, şu an za ten var olan uzak lık tır.