Page 82 - Evrenin Yaratılışı
P. 82

80                   EVRENİN YARATILIŞI


                     ğer Gü neş Sis te mi için de bir yol cu luk ya pa cak olur sa nız, ol duk ça il -
                     ginç bir tab lo ile kar şı la şır sı nız. Yol cu lu ğa sis te min en dı şın dan baş  -
                     la dı ğı nı zı var sa ya lım. İlk kar şı la şa ca ğı nız ge ze gen Plu ton'dur. Bu kü -
          E çük gök  cis mi, ol duk ça "so ğuk" bir yer dir. Yak la şık - 238°C ka dar!..
          Bu don du ru cu so ğuk luk için de ge ze ge nin çok in ce bir at mos fe ri var dır. An cak
          at mos fer, sa de ce, elip tik bir yö rün ge ye sa hip olan ge ze ge nin Gü neş'e ya kın ol -
          du ğu dö nem ler de gaz ha lin de dir. Di ğer za man lar da at  mos fer bir buz küt le si ha -
          li ne dö şü nür. Kı sa ca Plu ton, ölü bir buz yı ğı nı dır.
             Gü neş Sis te mi'nin mer ke zi ne bi raz da ha iler le di ği niz de, Nep tün'le kar şı la şır -
          sı nız. Bu ge ze gen de ol duk ça "so ğuk"tur: Yü zey sı cak lı ğı -218°C ci va rın da dır.
          Hid ro jen, hel yum ve me tan gaz la rın dan olu şan at mos fe ri in san için ze hir li dir.
          Da ha sı ge ze ge nin yü ze yin de, hız la rı sa at te 2000 km'ye va ran kor kunç fır tı na lar
          eser.
             Mer ke ze doğ ru bi raz da ha iler le yin ce Ura nüs'e va rır sı nız. Ura nüs ya pı sın da
          yük sek oran da ka ya ve buz bu lun du ran bir "gaz ge ze gen"dir. At mos fer sı cak lı ğı
          -214°C ci va rın da dır. Hid ro jen, hel yum ve me tan içe ren at mos fer ya şa ma ke sin -
          lik le uy gun de ğil dir.
             Yolculuğa devam ettiğinizde Satürn'e ulaşırsınız. Güneş Sistemi'nin bu ikinci
          büyük gezegeni, çevresindeki halkalarla tanınır. Bu halkalar gaz, buz ve kaya
          parçalarından oluşmaktadır. Asıl ilginç olan Satürn'ün yapısıdır. Gezegen tam an-
          lamıyla bir gaz gezegendir; kütlesi %75 oranında hidrojen ve %25 oranında hel-
          yumdan oluşur. Yoğunluğu suyun yoğunluğundan bile düşüktür. Bu nedenle,
          eğer Satürn'e bir uzay gemisi indirmek isterseniz, bunu yüzebilir bir "şişme bot"
          olarak tasarlamanız gerekir. Isı yine çok düşüktür: -178°C.
             Bi raz da ha iler le di ği niz de Gü neş Sis te mi'nin en bü yük ge ze ge ni olan Jü pi ter'e
          va rır sı nız. Küt le si Dün ya'nın 318 ka tı olan Jü pi ter de bir gaz ge ze gen dir. Jü pi ter
          ge ze ge ni nin at mos fe ri, yü ze yi ve iç ya pı sı ara sın da ay rım yap mak güç ol du ğun -
          dan "at mos fer sı cak lı ğı" gi bi bir kav ra mı ifa de et mek de ay nı oran da zor  dur. An -
          cak, ge ze ge nin at mos fe ri sa yı la bi le cek üst kı sım la rın da ki ısı -143°C'dir. Jü pi ter
          üze rin de bu lu nan bü yük kır mı zı renk li le ke nin var lı ğı, Dün ya' da ki göz lem ci ler
          ta ra fın dan yak la şık 300 yıl dır bi lin mek te dir. Bu kır mı zı le ke nin, içi ne iki Dün ya
          ala cak ka dar bü yük olan bir fır tı na dan baş ka bir şey ol ma dı ğı ise ça ğı mız da an -
          la şıl mış tır. Kı sa ca Jü pi ter, üze rin de hiç ka ra par ça sı bulunmayan, delici bir so-
          ğuğun hüküm sürdüğü, yüzlerce yıl süren muazzam fır tı na la rın ya şan dı ğı, man -
   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87