Page 92 - Evrenin Yaratılışı
P. 92
90 EVRENİN YARATILIŞI
sis tem ler de var dır. Ör ne ğin bir böl ge çok faz la ısın dı ğın da su bu har laş ma sı ar -
tar ve bu lut lar ço ğa lır. Bu bu lut lar ise Gü neş'ten ge len ışın la rın bir kıs mı nı ge ri
yan sı ta rak aşa ğı da ki ha va nın ve yü ze yin da ha faz la ısın ma sı nı en gel ler.
Yer kü re nin Küt e si ve Man ye tik Ala nı
l
Dün ya' nın Gü neş'e olan me sa fe si, dö nüş hı zı ya da yer yü zü şe kil le ri ka dar,
bü yük lü ğü de önem li dir. Dün ya mı z'ı, Dün ya' nın küt le si nin sa de ce % 8'i ka dar
bir küt le ye sa hip olan Mer kür'le, ya da Dün ya' dan 318 kat da ha bü yük bir küt -
le ye sa hip olan Jü pi ter'le kar şı laş tır dı ğı mız da, ge ze gen le rin çok fark lı bü yük lük -
le re sa hip ola bi le cek le ri ni gö rü rüz. Pe ki aca ba bu ka dar fark lı bü yük lük te ki ge -
ze gen ler için de, Dün ya mı z'ın bü yük lü ğü te sa dü fen mi be lir len miş tir?
Ha yır! Yer kü re nin özel lik le ri ni in ce le di ği miz de, üze rin de ya şa dı ğı mız bu gök
cis mi nin tam ol ma sı ge rek ti ği bü yük lük te ol du ğu nu gö rü rüz. Ame ri ka lı je olog -
lar Frank Press ve Raymond Si ever, Dün ya' nın bu yön den "uy gun lu ğu" hak kın -
da şu bil gi le ri ve rir ler:
Dün ya' nın bü yük lü ğü tam ol ma sı ge rek ti ği ka dar dır. Da ha kü çük ol sa
yer çe ki mi çok za yıf la ya cak ve at mos fe ri Dün ya' nın et ra fın da tu ta ma ya cak tı,
da ha bü yük ol say dı bu kez de yer çe ki mi çok ar ta cak ve ba zı ze hir li gaz la rı da
tu ta rak at mos fe ri öl dü rü cü ha le ge ti re cek ti... 58
Dün ya' nın küt le si nin ya nı sı ra, iç ya pı sı da ya şam için özel bir yapıya sa hip -
tir. Bu iç ya pı da ki ta ba ka lar sa ye sin de, Dün ya bir man ye tik ala na sa hip tir ve bu
man ye tik alan ya şa mın ko run ma sı için çok önem li dir. Press ve Si ever bu ko nu -
yu şöy le açık lar lar:
Dün ya' nın çe kir de ği ise çok bü yük bir has sa si yet le den ge len miş ve rad yo aktivite
ta ra fın dan bes le nen bir ısı mo to ru dur... Eğer bu mo tor da ha ya vaş ça lış say dı,
kı ta lar şu an ki ya pı la rı na ula şa maz lar dı... De mir hiç bir za man eri mez ve mer -
kez de ki sı vı çe kir de ğe in mez di ve böy le ce Dün ya' nın man ye tik ala nı hiç bir za -
man oluş maz dı... Eğer Dün ya' nın da ha faz la rad yo ak tif ya kı tı ol say dı ve do la -
yı sıy la da ha hız lı bir ısı mo to ru bu lun say dı, vol ka nik bu lut lar Gü neş'i ka pa ta -
cak ka dar ka lın olur, at mos fer aşı rı de re ce de yo ğun ha le ge lir ve Dün ya yü ze yi
de he men her gün vol ka nik pat la ma lar ve dep rem ler le sar sı lır dı. 59
Frank Press ve DSi ever'ın sö zü nü et tik le ri man ye tik alan, ya şa mı mız için bü -
yük öne me sa hip tir. Bu man ye tik alan, yu ka rı da be lir til di ği gi bi, yer kü re nin çe -
kir de ği nin ya pı sın dan kay nak la nır. Çe kir dek, de mir ve ni kel gi bi man ye tik özel -