Page 102 - Mucizeler Zinciri
P. 102
Ok si je nin çö zü nür lü ğü
can lı lık için en ide al de ğe re sa hip tir
Vü cu du mu zun ok si je ni kul la na bil me si, bu ga zın su yun için de çö zü ne bi lir -
lik özel li ğin den kay nak la nır. Ne fes al dı ğı mız da ci ğer le ri mi ze gi ren ok si jen, he -
men çö zü ne rek ka na ka rı şır. Kan da ki he mog lo bin ad lı pro te in çö zün müş olan
bu ok si jen mo le kül le ri ni ya ka la ya rak hüc re le re ta şır. Hüc re ler de ise, özel en zim
sis tem le ri sa ye sin de, bu ok si jen kul la nı la rak ATP adı ve ri len kar bon bi le şik le ri
ya kı lır ve ener ji el de edi lir.
Tüm komp leks can lı lar bu sis tem le ener ji ye ula şır lar. Ama el bet te bu sis -
te min iş le ye bil me si, ön ce lik le ok si je nin çö zü nür lük özel li ği ne bağ lı dır. Eğer ok -
si jen ye ter li de re ce de çö zü nür ol ma sa, ka na çok az mik tar da ok si jen gi re cek ve
bu da hüc re le rin ener ji ih ti ya cı nın kar şı lan ma sı na yet me ye cek ti. Ok si je nin faz la
çö zün me si ise, kan da ki ok si jen ora nı nı aşı rı de re ce de ar ttı ra cak ve "ok si das yon
ze hir len me si" mey da na ge ti re cek tir.
İşin il ginç ya nı, fark lı gaz la rın su için de çö zü ne bi lir lik oran la rı nın, bir bir -
le rin den bir mil yon kat fark lı ola bil me si dir. Ya ni en çok çö zü nen gaz ile en az
çö zü nen gaz ara sın da, bir mil yon kat lık bir çö zü ne bi lir lik far kı var dır. He men
he men hiç bir ga zın da çö zü ne bi lir lik ora nı ay nı de ğil dir. Ör ne ğin kar bon di ok -
sit, ok si je ne gö re su için de yir mi kat da ha faz la çö zü nür. Bu ka dar fark lı çö zü -
ne bi lir lik de ğer le ri için de ok si je nin sa hip ol du ğu de ğer ise tam bi zim için uy gun
olan de ğer dir.
Ok si je nin çö zü nür lü ğü aca ba bi raz
da ha az ya da faz la ol sa ne olur du?
Ön ce bi rin ci ih ti ma le ba ka lım. Eğer ok si jen su yun (ve do la yı sıy la ka nın)
için de bi raz da ha az çö zü ne cek ol sa, ka na da ha az ok si jen ka rı şa cak ve hüc re -
ler ye te rin ce ok si jen ala ma ya cak tır. Bu du rum da in san gi bi yük sek me ta bo liz -
................................... 100