Page 110 - Mucizeler Zinciri

Can lı lar da ki bü tün pro te in le rin sol-el li ol ma sı nı

rast lan tıy la açık la mak müm kün de ğil dir

"An lam lı" bir pro te inin mey da na gel me si için, az ön ce de an lat tı ğı mız
gi bi yal nız ca bu nu oluş tu ran ami no asit le rin bel li bir sa yı da, ku sur suz bir di -

zi lim de ve özel bir üç bo yut lu ta sa rı ma uy gun ola rak bir leş me le ri ar tık ye -
ter li ol ma ya cak tır. Bü tün bun la rın ya nın da, bu ami no asit le rin hep si nin sol-
el li olan lar ara sın dan se çil miş ol ma sı ve iç le rin de bir ta ne bi le sağ-el li ami -
no asit bu lun ma ma sı da zo run lu dur.
Kim ya sal ola rak ay nı ami no asi tin hem sağ-el li hem de sol-el li ol mak
üze re iki fark lı tü rü var dır. Bun la rın ara la rın da ki fark, üç bo yut lu ya pı la rı nın
bir bi riy le zıt yön lü ol ma sın dan kay nak la nır. Ay nen in sa nın, sağ ve sol el le -
ri ara sın da ki fark lı lık gi bi...

Her iki grup tan ami no asit ler de bir bir le riy le ra hat lık la bağ la na bi lir.
An cak ya pı lan in ce le me ler de şa şır tı cı bir ger çek or ta ya çık mış tır: En ba sit or -
ga niz ma dan en mü kem me li ne ka dar bü tün can lı lar da ki pro te in ler, sa de ce
sol-el li ami no asit ler den oluş mak ta dır. Pro te inin ya pı sı na ka tı la cak tek bir
sağ-el li ami no asit bi le o pro te ini işe ya ra maz ha le ge tir mek te dir. Hat ta ba -
zı de ney ler de bak te ri le re sağ-el li ami no asit ler den ve ril miş, an cak bak te ri ler
bu ami no asit le ri der hal par ça la mış lar, ba zı du rum lar da ise bu par ça lar dan
ye ni den ken di kul la na bi le cek le ri sol-el li ami no asit le ri in şa et miş ler dir.
Bir an için ev rim ci le rin de di ği gi bi can lı lı ğın olu şu mu için ge re ken
ami no asit le rin ken di li ğin den mey da na gel di ği ni var sa ya lım. Bu du rum da,

ami no asit ler den do ğa da sağ ve sol-el li ol mak üze re eşit mik tar lar da bu lu -
na cak tı. Do la yı sıy la, tüm can lı la rın bün ye le rin de sağ ve sol-el li ami no asit -
ler den ka rı şık mik tar lar da bu lun ma sı ge re kir di. Çün kü, kim ya sal ola rak her
iki grup tan ami no asit le rin de, bir bir le riy le ra hat lık la bir leş me si müm kün -
dür. Oy sa bü tün can lı or ga niz ma lar da ki pro te in ler yal nız ca sol-el li ami no
asit ler den oluş mak ta dır.

................................... 108