Page 33 - Mucizeler Zinciri
P. 33
Yer çe ki mi kuv ve tin de ki has sas öl çü
Ev ren de ki fi zik ka nun la rı dört te mel kuv vet üze rin de iş ler. Bun lar,
"yer çe ki mi kuv ve ti", "elekt ro man ye tik kuv vet", "güç lü nük le er kuv vet" ve
"za yıf nük le er kuv vet" ler dir. Bu kuv vet le rin de ğer le ri ise ev re nin şim di ki bi -
çi miy le var ola bil me si ve ya şa ma im kan sağ la ya bil me si için mü kem mel bir
has sa si yet te ayar lan mış lar dır.
Ev ren de ki dü ze ne et ki eden kuv vet le rin en önem li le rin den bi ri "küt le
çe ki mi" ve ya di ğer adıy la "yer çe ki mi" (gra vi tas yon) kuv ve ti dir. New ton, bu
gü cün yal nız ca el ma la rı ağaç tan dü şür me ye de ğil, ay nı za man da ge ze gen le -
ri de yö rün ge le rin de tut ma ya ya ra yan es rar lı bir güç ol du ğu nu söy le miş ti.
Eins te in ise ola ya da ha de rin bir bo yut
ge ti re rek yer çe ki mi nin dev yıl dız la rı
na sıl iç le ri ne çö ker tip ka ra de lik le re
dö nüş tür dü ğün den bah set miş ti. Ger -
çek ten de yer çe ki mi kuv ve ti ev re nin
en kri tik kuv vet le rin den bi ri dir. Ev re -
nin ge niş le me si ni kont rol al tın da tu tan
kuv vet de yi ne yer çe ki mi kuv ve ti dir.
Bu yer çe ki mi kuv ve ti ise sa yı sal ola -
rak, tam da şu an için de ya şa dı ğı mız
ev re nin olu şa bil me si ne ola nak ve re -
cek bir sa bit de ğe re sa hip tir.
Eğer yer çe ki mi sa bi ti şim di kin den bi -
raz da ha faz la ol say dı, yıl dız la rın olu -
şu mu da ha kı sa sü re de ger çek le şe cek
Ev ren de ki dü ze ne et ki eden kuv vet le rin
en önem li le rin den bi ri "yer çe ki mi" kuv - ve uzay da ki en kü çük yıl dı zın da hi
ve ti dir. New ton, bu gü cün yal nız ca el ma -
la rı ağaç tan dü şür me ye de ğil, ay nı za - küt le si bi zim Gü ne şi mizin en az 1,4
man da ge ze gen le ri de yö rün ge le rin de
ka tı bü yük lü ğün de ola cak tı. Bu tür
tut ma ya ya ra yan es rar lı bir güç ol du ğu -
nu söy le miş ti. bü yük yıl dız lar ise o de re ce hız lı ve
....................................
31