Page 46 - Mucizeler Zinciri

Akıl la ra dur gun luk ve ren ih ti mal

Bi ze ha yat im ka nı ve ren böy le bir ev re nin te sa dü fen oluş ma sı, bü tün
fi zik sel de ğiş ken ler birara da dü şü nül dü ğün de, kaç ta kaç ih ti mal dir? Mil yar
ke re mil yar da bir mi? Ya da tril yar ke re tril yar ke re tril yar ih ti mal de bir mi?

Ya da da ha kü çük bir sa yı mı?
Bu sa yı yı ün lü İn gi liz ma te ma tik çi -ve Step hen Haw king'in ya kın ça -
lış ma ar ka da şı- Prof. Ro ger Pen ro se he sap la mış tır. Tüm fi zik sel de ğiş ken le -
ri he sa ba kat mış, bun la rın kaç fark lı bi çim de di zi le bi le ce ği ni dik ka te al mış
ve için de can lı la rın ya şa ya bi le ce ği bir or ta mın oluş ma sı nın, Big Bang'in di -
ğer muh te mel so nuç la rı için de kaç ta kaç ih ti ma le sa hip ol du ğu nu tes pit et -
miş tir.
123
Pen ro se'un bul du ğu ih ti mal şu dur: 10 üzeri 10 'de bir ih ti mal! Bu sa -
yı nın ne an la ma gel di ği ni dü şün mek bi le zor dur. Ma te ma tik te 10 123 şek lin -
de ya zı lan bir ra kam, 1 sa yı sı nın ya nı na 123 ta ne sı fır gel me siy le olu şur. (Bu
ev ren de ki tüm atom la rın sa yı sı nın top la mın dan, ya ni 10 78 'den bi le bü yük,
ast ro no mik bir sa yı dır.) Ama Pen ro se'un bul du ğu sa yı, bu nun çok çok da -
ha üs tün de dir. Çün kü Pen ro se'un bul du ğu sa yı, 10 123 ta ne sı fı rın 1 ra ka mı -
nın ya nı na gel me siy le oluş mak ta dır.
3
Bu sa yı yı bir kaç ör nek le de açık la ya bi li riz: 10 , 1000 sa yı sı nı ifa de eder.
3
10 üzeri 10 ise, 1 ra ka mı nın ya nı na 1000 ta ne sı fır gel me siy le olu şan sa yı de -
mek tir. 1 ra ka mı nın ya nı na 9 ta ne sı fır gel se, bu bir mil yar ya par. 12 ta ne sı -
fır gel se, bu kez 1 tril yon olur. Ama bu ra da 1 ra ka mı nın ya nı na, 10 123 ta ne

sı fır gel mek te dir ki, bu nun ma te ma tik te bi le bir adı ya da ta nı mı yok tur.
50
Ma te ma tik te 10 'de 1'den da ha kü çük ola sı lık lar, "sı fır ih ti mal" sa yı lır.
50
Ama sö zü nü et ti ği miz sa yı, 10 'de 1'in tril yar ke re tril yar ke re tril yar ka tın -
dan bi le çok da ha bü yük tür. Kı sa ca sı bu sa yı biz le re, ev re nin te sa düf le açık -
lan ma sı nın ke sin lik le im kan sız ol du ğu nu gös ter mek te dir. Prof. Pen ro se ak -

................................... 44