Page 146 - İnsan Mucizesi

144 ‹NSAN MUC‹ZES‹

M‹K RO SÜZ GEÇ LER: BÖB REK LER

Kan S› v› s› n›n Te miz len me ‹fl le mi Na s›l Ger çek le flir?
Vü cut ta do laş mak ta olan kan, böb rek ler de ön ce süz me iş le mi ne ta bi
tu tu lur. Süz me iş le mi nin ger çek leş me si için böb rek le rin içi ne kü çük kü -
çük bir çok süz geç yer leş ti ril miş tir. Bu süz geç le rin sa yı sı ve iş lev le ri dü şü -
nül dü ğün de çok açık bir ya ra tı lış mu ci ze siy le kar şı la şı lır. Tek bir böb re -
ğin için de 1.200.000 adet süz geç var dır. Bu mik ro süz geç le re nef ron adı
ve ri lir. Bir nef ron, bow man kap sü lü (nef ro nun ucun da bu lu nan, ya rı kü -
re şek lin de, kıl cal da mar lar dan olu şan bir ya pı dır), glo me ru lus, mal pi gi
43
ci sim ci ği ve böb rek da mar la rın dan olu şur. 1.200.000 süz ge cin her bi ri
bin ler ce mik ro de li ği olan mü kem mel bir ta sa rı ma sa hip tir.
Kalp ten çı kan ka nın yak la şık dört te bi ri, böb rek atar da mar la rı ara cı -
lı ğıy la böb rek le re ge lir. Bu, da ki ka da bir lit re den faz la kan de mek tir. Ka -
nı ge ti ren da mar, böb re ğe gi rer gir mez sa yı sız in ce da ma ra ay rı lır. Bu in -
ce da mar lar dan her bi ri, bir mik ro süz ge ce bağ lı dır. Kal bin yap tı ğı ba sınç
sa ye sin de kan hız la süz geç yü ze yi ne çar par, za rar lı mad de ler ve su süz -
ge cin di ğer ta ra fı na ge çer. Pro te in ler ve kan hüc re le ri bu süz geç ten ge çe -
me ye cek ka dar bü yük ol duk la rı için ge ri de ka lır lar. Böy le ce süz ge cin di -
ğer ta ra fı na geç me yen kan sü zül müş ve te miz len miş olur.

Bu ra ya ka dar ve ri len bil gi ler üze rin de dü şün mek te ya rar var dır.
Yum ru ğu nuz bü yük lü ğün de ki bir et par ça sı nın içi ne 1.200.000 adet
süz geç yer leş ti ril miş tir. Bu süz geç le rin her bi rin de ay nı de tay lı ta sa rım
ek sik siz ola rak mev cut tur. Ör ne ğin her nef ron da glo me ru lus de ni len
(bow man kap sü lü için de ki kıl cal da mar yu ma ğı) bir bö lüm var dır. Bu bö -
lü mün özel lik le ri ni kı sa ca in ce le ye lim.
Bow man kap sü lü ne gi ren glo me ru lus, bu ra da da mar yu ma ğı nı oluş -
tur mak için bir çok kıl cal la ra ay rı lır. Da ha son ra bu kıl cal lar bir le şe rek yi -
ne atar da mar ola rak kap sül den çı kar.
Vü cut ta iki atar da mar ara sın da ki kıl cal da mar ağı yal nız ca bu böl ge -
de gö rü lür. Glo me ru lus kıl cal la rı, iki atar da mar ara sın da bu lun du ğu için,
kan ba sın cı di ğer vü cut kıl cal la rın dan fark lı ola rak bu ra da da ha yük sek -