Page 42 - İnsan Mucizesi

40 ‹NSAN MUC‹ZES‹

SİHİRLİ MADDE TROMBİN

Trom bin ka nı pıh tı laş tı ran bir pro te in dir. An cak, trom bin ka nın için de do -
laş ma sı na rağ men, geç ti ği yer ler de ki ka nı pıh tı laş tı ra rak nor mal akı şın
dur ma sı na ne den ol maz. Trom bin sa de ce da mar lar dan bi rin de ka na ma
ol du ğun da ka nı pıh tı laş tı rır. Pe ki, trom bin ge rek ti ği an da pıh tı laş tır ma
özel li ği ni na sıl ka za na bil mek te dir?
Trom bin, ge nel de kan da ak tif ol ma yan prot rom bin ha lin de mev cut tur.
Ak tif ol ma dı ğı için prot rom bin, fib ri no je ni iş le me so ka rak pıh tı laş ma için
ge rek li olan fib rin mad de si nin oluş ma sı nı sağ la maz. Böy le ce can lı, kont -
rol süz bir pıh tı laş ma nın ölüm cül et ki le rin den ko run muş olur.
Şim di dü şü ne lim: Eğer, ka nın pıh tı laş ma sı sis te min de sa de ce fib ri no jen
ve prot rom bin gö rev al say dı bu du rum ölüm cül so nuç lar ge ti re bi lir di. Böy -
le bir du rum da, ki şi ya ra al dı ğın da, ka nın için de amaç sız ca do la şan prot -
rom bin, fib ri no je nin ya nın dan ge çip gi de cek, ve ki şi kan kay bın dan öle -
cek ti. Bu du ru ma gö re; prot rom bin fib ri no je ni fib ri ne dö nüş tür me özel li ği -
ne sa hip ol ma dı ğı için vü cut ta prot rom bi ni ha re ke te ge çi re cek bir me ka -
niz ma ya ih ti yaç var dır. Ni te kim bu sis tem in san vü cu dun da mev cut tur.
Pıh tı laş ma iş le min de, Stu art fak tö rü de ni len baş ka bir pro te in de prot -
rom bi ne et ki eder ve onu ak tif trom bi ne dö nüş tü rür. An cak bu şe kil de
trom bin, fib ri no je ni fib ri ne dö nüş tü rür ve kan pıh tı sı nı oluş tu rur.
Fa kat bu ra da çok önem li bir de tay da ha var dır: Eğer, Stu art fak tö rü ve
prot rom bin ile fib ri no jen, ka nın pıh tı laş ma sın da rol oy na yan tek pro te in ler
ol say dı; Stu art fak tö rü et ki si ni he men baş la ta cak ve or ga niz ma nın ka nı nı
ku ru ta cak tı. İş te bu ne den ler den do la yı Stu art fak tö rü de kan da ak tif du -
rum da bu lun ma mak ta dır ve ha re ke te geç me si için ak tif leş ti ril me si ge rek -
mek te dir.
Pıh tı laş ma nın bu nok ta sın da du rum da ha da dik kat çe ki ci bir hal al mak -
ta dır. Ak tif du rum da ki Stu art fak tö rü de prot rom bi ni ha re ke te ge çir me ye
ye ter li de ğil dir. Stu art fak tö rü ve prot rom bi ni bir test tü pü ne ko yup ka rış -
tı ra bi lir si niz, fa kat bu sı ra da trom bin olu şa na ka dar ki şi ka na ma dan ölüp
gi de cek tir. Stu art fak tö rü nün ha re ke te ge çe bil me si için de ak se le rin adın -
da baş ka bir pro te in ge rek li dir. Bü tün bun la rın bi ra ra ya gel me siy le ak se -
le rin ve ak tif Stu art fak tö rü prot rom bi ni he men et ki le yip trom bi ne dö nüş -
tü rür ve ka na ma dur du ru lur.