Page 81 - Allah'ın Güzelliklerinden Bir Demet 3. Cilt

Yelyutan Kufllar›

Yelyutanlar (sağanlar) kırlangıçlara çok benzeyen kuşlar-
8 dır. Adlarını, hızla uçarken gagalarını sonuna kadar açma-
5 larından alan yel yutanların bu davranışlarının amacı he-
men hemen tek besin kaynakları olan havadaki böcekleri
yakalamaktır. Saatlerce uçabilen ve saatte 100 kilometre-
lik bir hıza ulaşabilen yelyutanların bacakları dallara tüne-
yemeyecekleri kadar küçük ve zayıftır. Yere indiklerinde
yeniden havalanmakta büyük güçlük çektiklerinden kaya-
ların yan yüzlerine ya da duvarlara tutunarak dinlenirler.
Yelyutanların yuvası, yapışkan tükürükleriyle birbirlerine
tutturdukları dal parçalarından, otlardan ya da tüylerden
oluşur. Hurma yel yutanı (Cypsiurus parvus) hurma ya da
başka palmiye ağaçlarının yaprağında tüylerden düz bir
yuva hazırlar; yumurtalarını da bu yastıkçığa yapıştırır.
Yuva yaprakta dikine ve bazen başaşağı duruyor bile ola-
bilir. Güneydoğu Asya ve Güney Pasifik Adaları'nda yaşa-
yan Callocalia cinsinin üyeleriyse mağaralara rafı andıran
küçük yuvalar yaparlar. Yine Callocalia cinsinin üyeleri çı-
kardıkları sesin yankısını değerlendirerek mağara içinde
ya da dışında uçuş güvenliklerini sağlayabilirler. Bilindiği
kadarıyla bu özelliği taşıyan başka bir kuş yoktur. Benzer
özellik yarasa ve yunuslarda da görülür. Yelyutanların
sonar işlevi gören sesleri kısa patlamalar halinde çıkar ve
insan kulağının da duyabileceği bu seslerin frekansı 1.500-
5.500 hertz arasında değişir.

Temel Britannica
Ansiklopedisi, Cilt
19, s.140

9
7 79